Kirkjuritið - 01.07.1947, Page 58

238
Benjamín Kristjánsson:
Júlí-Okt.
an til Hóla, sem Auðunn biskup kom út**1). Árið 1316
vígðust þeir Laurentíus og Árni, sonur Iians, til munka-
reglu, en Árni var þá kominn til Þingeyra fyrir tveim ár-
um og liafði faðir hans látið kenna honum. Þá gekk og til
hræðralags Bergur Sokkason, er Laurentíus hafði áður
kennt á Munkaþverá, og setti Iiann sig til náms hjá Laur-
entíusi. „Varð hann hinn fremsti klerkur, söngvari
liarðla sæmilegur og mælskumaður mikill, svo að hann
setti saman margar sögubækur heilagra manna með
mikilli snilld. Unnust þeir hróðir Bergur og Laurentius
með hjartanlegri elsku, þvi að alla þá, er Laurentíus
sá að gott vildu nema, elskaði hann“. Oftast talaði
Laurentíus latínu í ldaustrinu. Hans iðn var ekki ann-
að en lesa, kenna og studera i bókum. Á Árna son
sinn lagði hann alla ástundun, að kenna honum latínu
og letur, enda varð hann hinn snjallasti klerkur, skrif-
ari harla sæmilegur og latínuskáld. „Sannlega mátti
það segja, að fagurlegt var það klaustur, sem svo var
skipað af slíkum munkum, sem þá var að Þingeyr-
um“2)
Þó að Laurentíus væri vafalaust lærdómsmaður og
ágætiskennari, þá mundum vér nú fátt vita um hann
og kennslustörf hans, ef eigi væri til saga hans, skrifuð
af nákunnugum manni, lærisveini og aldavini. En flest-
ir hafa þeir verið klaustramennirnir, sem aldrei voru
víðfrægðir á þennan liátt, og enginn veit því með vissu
um störf þeirra, né liversu mjög þeir kunna að hafa
lagt sig fram i þágu íslenzkrar kristni. Ber þvi að líta
á lýsingu Laurentíussögu úr Þingeyraklaustri sem
dæmi um það, hvernig unnið var í klaustrunum, þegar
hezt var. En þar vitum vér að, auk latínunnar og guð-
fræðikennslunnar, var ritað megnið af fornbókmennt-
um vorum. Stendur þjóð vor því í mikilli þakkarskuld
!) Bisk. I, 827.
2) Bisk. I, 832,