Nýjar kvöldvökur - 01.01.1927, Blaðsíða 27

NÝJAR KVÖLDVÖKUR
21
hus með fjósi undir palli, fjarri öllum manna-
bygðum, og græddi þar úf túnblett svo stóran,
að hann fleytti kú og tveimur geitum.
Vegurinn tjl mannabygða var langur og tor-
sóttur. Fyrst var meir en klukkustundar leið
eftir Ijelegum troðningum og þá loks kom
hann á sæmilegar götur, sem hlykkjuðust í ótal
bugðum og krókum neðar og neðar. Rað
reyndi á hnjen, að komast niður á jafnsljettu:
En þó var það enn erfiðara að sækja í bratt-
ann, því að þá hafði hann þungan bagga á
bakinu, og þá reyndi fyrir alvöru á fæturna,
bakið og Iungun. En einu sinni var ung,
lagleg stúlka í för með honum, og nú var
hann orðinn svo efnaður, að hann átti hjól-
börur. Kommóðuna hennar og kistuna batt
hann á börurnar, því að þau ætluðu að verða
samferða innyfir heiðarnar, upp á öræfin, og
giftast og reisa bú. En þegar veginn þraut,
urðu göturnar of grýttar fyrir börurnar, svo að
hann varð að leggja hafurtask konunnar á
bakið og bera það heim. Á sama hátt hafði
hann borið rúmið sitt og kistuna sína; hann
hafði breitt og þolgott bak.
Enginn gat skilið hvernig á því stóð, að hann
reisti heimili sitt á þessum öræfaslóðum. Rví
að hann átti heima á sjónum. Á sjónum virt-
ist mönnum hann meira en meðalmaður.
Ekki í langferðum, ekki á stórskipum með
margra manna áhöfn. Nei, hann átti bátkríli,
og undi því best að vera einn í honum. Hann
var veiðimaður á innfjarðarmiðunum, en sá
snjallasti, sem menn höfðu heyrt getið um í
manna minnum.
Pað er mikið gumað af aflaklóm þeim, sem
fara alla Ieið til Lofoten og berjast við stór-
brim og fárviðri og koma heim aftur eins og
þeir hefðu farið á heimsenda. Sætermyr var
ekki einn þeirra. En að veiða á innfjörðum,
er ekki eins auðvelt og margur hyggur; þarf
einatt til þess hreinustu list, sem mörg djúp-
miða-aflaklóin hefir ekki til brunns að bera;
verða menn þá að leggja árar í bát, þar sem
engin skepna svo mikið sem snertir agnið.
Þegar á líður vorið, í apríllok, er vetrar-
stormarnir eru hættir hamförunum, og fjörður-
inn teygir sig spegilsljettur og fagur inn á milli
fjallanna, þá gengur upsinn upp úr djúpinu
inn á grunnmið. Stundum eru ef til vill nokkr-
ir bátar að veiða lýsu og þyrsling upp við
fjörur, en þegar sem hæst stendur, þá lítur öll
áhöfnin við. Fuglsgarg heyrist utan af firðin-'
um. — Ha — upsinn er kominn. Og færin
eru hafin upp, varpað í land ásamt skinntreyj:
unum og svo róa þeir lífróður út á fjörð aftur.
Upsinn, upsinn veður!
Upsinn! segir hálfblindur öldungur uppi í
einni af fornfálegu verbúðunum og hann fær
konu eina með sjer niður að bátnum og út á
sjó. Og uppi á óbygðum heiðunum situr
gamall maður með rautt skegg og Ijóst hár,
sem fellur silkimjúkt á herðar niður. Augna-
hárin eru hvít. Rað er Sætermyr. Hann hefir
týnt við í stóra byrði og ætlar að fara að setja
hana upp á sig. En hann dokar við og horfir
niður á fjörðinn ofurlitla stund. í dag er hann
svo hvítur og skínandi, eins og silfuræð milli
bláleifra fjallanna. Paðan, sem hann stendur,
sjer hann allan flötinn; hann er eins og haf-
örnin, sem úr háloftinu lítur alt undir vængjum
sjer. En hjer, sem hann stendur og a!t ann-
ars angar af mosa og skógi, hjer finst þó óljós
sjávarlyktin, þótt engin fyndi hana nema Sæt-
ermyr. Nasirnar þenjast út. Hann býr á fjöll-
um uppi, en andar að sjer sjávarloftinu; hann
Ieikur á alsoddi. Hann langar til að syngja
og smá raular fyrir munni sjer vísustúf, sem
hann mundi frá bernsku.
'Halló! þarna róa bátarnir út. Sjón hans
er enn skörp eins og ránfuglsins. Víst leggja
bátarnir frá landi. Og hvaða hvítt ský er þarna
úti við nesið. Fuglar. Máfar. Upsinn er í
göngu. Upsinn er kominn.
Sætermyr stekkur á fætur og hleypur niður
fjallið yfir urðir og eggjagrjót beint af augum.
Kerlingin má hugsa það sem henni sýnist,
þótt hann komi eigi heim í kvöld. Upsinn —
upsinn er genginn í fjörðinn. Bognir fæturn-
ir hafa sjerstaka meðfædda leikni að finna sjer
forráð; hann skoppar þúfu af þúfu og stein af