Eimreiðin - 01.01.1930, Síða 114

94
RITSJÁ
EIMREIÐItf
hvaö ganga muni til að banna mönnum að rita svími (6. gr.), sem f*r'
eyska sýnir að er forn mynd, eða drukkur (12. gr.), sem höf. tekur fram
að stundum sé notað í sérstakri merkingu (hvað á sá þá að gera, sem
einmitt þarf á þessari sérstöku merkingu að halda?). Og ýmislegt er þar
fleira, sem oss gengur illa að skilja. En verst skiljum vér þó þá setnmgu
formálans, að „samræmd stafsetning hljóti að fylgja föstum málfræðiregl'
um, en ekki dutlungum og breytileika mælta málsins". Af hverju eru þa
„fastar málfræðireglur" leiddar öðru en „dutlungum og breytileika m*l|a
málsins", sem einu sinni var?
En Iátum nú smámuni eiga sig og hverfum að öðru, sem meira er vert-
Vér höfum átt kost á því að lesa blöð og bækur að staðaldri á öllum
bókmálum Norðurlanda. Hvergi annarsstaðar en í Færeyjum, þar sem
móðurmálskensla hefur verið alls engin til skamms tíma, höfum vér séð
stafsetningu svo misboðið sem á íslandi. Því að það er skemst af ar)
segja, að ekkert blað birtist oss vitanlega á íslenzku, • sem ekki skarú
með þvílíkum blómstrum í öðrumhvorum dálki, og jafnvel þar sem
mætti að mest væri við haft, svo sem í kenslubókum skólanna og ri*um
Bókmentafélagsins, virðast menn ekki fyrirverða sig hót fyrir slíkt- ^er
ætlum að það sé ekki ofmælt, að íslenzk stafsetning hafi um Ianga l,r'r)
verið um megn hverjum þeim, sem ekki hafði meira en meðalsérgáf*1 a
því sviði. Vér höfum það til marks, sem vér vitum með vissu, að fjöl'f1
stúdenta er eftir áratugs nám í íslenzku hvergi nærri óhultur í siafse,n
ingu, og dæmi þess mun mega finna, að íslenzkupróf við háskólann hefur
ekki gert menn fótvissa á því svelli. En ef svo fer fyrir hinu græna tre’
hvers er þá von af hinu visna?
Slíkt ástand er ekki heilbrigt. í Kína, þar sem tignarstigi mandaría3
fór eftir bókarament og aðrir fengust ekki við þá hluti, mun ekki I'a^a
þótt saka, þó að skrift væri flókinn Iærdómur. En í landi, þar sem ,
og penni kvað vera til á hverju heimili og þar sem landshagir Ieggi3
menn þá kvöð að hagnýta sér þessa hluti við og við, virðist almer,n
ingur eiga sanngjarna kröfu til þess að stafsetning sé ekki langt fYr
ofan skilning alls fjöldans.
Endurbætur komu, en raunar dálítið öðruvísi en við hefði mátt báas
Því að í stað þess að gera erfiða stafsetningu langtum einfaldari, 9er
þær hana langtum flóknari. Það spor, sem stíga þurfti til vinstri ölh
til greiða, var siigið til hægri, hverju mannsbarni til ógreiða. Hm fv
stafsetning gerði okið þungt, en þessi gerir okið enn þyngra; hin fv
stafsetning refsaði með keyrum, en þessi refsar með gaddasvipum.