Eimreiðin - 01.07.1940, Blaðsíða 21

eimreiðin
ANDVÖKUR HINAR NÝJU
221
Þó hamraskuggar höndum um þig spenni,
úr lirikahergi stuðlaföll þú slær
með mánagullið gustað fram á enni
og geiminn stjarna á floti þér við tær.
En hvílíkt veldi, vöku uppi að halda
í varmaleysu og allra hliða þröng,
í myrkradjúp og undir ísinn kalda
og endalausa að hrynja í sterkum söng!
(Úrvalið, 16.)
En svo verða kaflaskifti í kvæðinu. í síðari hlutanum lætur
hann fossinn sjálfan tala um drauma sína og hlutverk í fram-
tíðinni. En á undan og eftir þessum þætti kvæðisins er stök
vísa, sem er afsökun Stephans á því að eigna fossinum kvæðið,
þar sem hann geti ekki náð tungutaki hans:
Úr öllum þínum söng er glötuð sálin,
þó segi ég, foss minn, kvæðið eftir þig —
já, þó að inn að lijarta huliðsmálin
í hljómum þínum titra i gegnum mig.
Ég held að það sé ekki rétt, sem Sigurður Nordal segir, að
Stephan þurfi að selja sál fossins. Því fegri fyrirheit sem
fossinn gefur um starf sitt til blessunar mönnunum, því óum-
ræðilegra og unaði fyllra verður ljóð hans, og þar að auki
laetur hann fossinn segja:
Ég missa þarf ei mína fornu prýði
í megingerð né röst mín verða lygn,
því listin kann að draga upp dvergasmíði
sem dyratré að minni frjálsu tign.
VI.
I3að myndi vera ævintýralegt að vita hvernig sum kvæði
hafa orðið til, af hvaða hvötum, eða tilefni. Eftir þeim vegi
Væri hægt að komast næst hjarta mannsins, sem yrkir þau.
Einhverntíma þegar Stephan var að plægja land sitt, varð
hann var við litla grenihríslu, og nam plógurinn við rætur
hennar. Hann tók hrísluna upp og gróðursetti hana heima í
garði sínum og orti Greniskóginn af þessu tilefni. Söguna
Sagði Stephan sjálfur Ásmundi Guðmundssyni prófessor, en
sntundur sagði mér, og fer hún eltki annara milli. Þegar
Stephan var hér heima las dr. Guðmundur Finnbogason