Eimreiðin - 01.07.1940, Page 100

300
RITSJÁ
eimreiðin
rétta þýðing er „])jóðræði“. Orðið „lýðræði" hefur náð fastri hefð í is-
lenzku um hið rangsnúna demókratí — liina þjóðfrelsislegu helstefnu
síðari tíma. — Að lokum skal á það hent, að nauðsynlegt er að öllum
bókum Menningarsjóðs fylgi nokkur greinargerð, og að minsta kosti
séu sögð deili á höfundunum. H. J.
Einar Benediktsson: ÚRVALSLJÓÐ. Jónas Jónsson valdi kvœðin. Rvk.
19í0. (Útgefandi: Már Benediktsson). — Það væri að bera í bakkafullan
lækinn að fara að fjölyrða hér um snild og andríki Einars Benedikts-
sonar, því að hvorttveggja er alkunnugt. Hitt má aftur á móti taka fram,
að það er gott verk og þarft að gefa út úrval úr kvæðum hans til afnota
fyrir þá, sem eiga þess ekki kost að hafa um hönd allar bækur lians. En
samt munu menn altaf þurfa að leita til hinna óstyttu bóka hans, ef þeir
ætla sér að lsynnast skáldskap lians að gagni, þvi að hann hefur ort fleir1
snildarkvæði en rúmast í dálitlu úrvali,' jafnvel þótt það sé eins álitlegt,
einnig að stærð, og úrval það, sem hér um ræðir.
En því fleiri sem góðkvæði skáldsins eru, því erfiðara verður einnig
úrvalið, en yfirleitt liygg ég, að Jónasi Jónssyni hafi tekist valið á kvæð-
unum eins vel og með nokkurri sanngirni er hægt að heimta. Að vísu
þykir mér það mikill sjónarsviftir, að hvorlci skuli vera þarna Bláskógv-
vegur né Þokusól, sem hvorttveggja eru með fegurstu náttúruljóðum a
íslenzka tungu. En eins og áður er sagt er valið erfitt, og sýnist þá aö
vonum einatt sitt hverjum, og gamalt orðtæki segir, að um smekkinn
beri mönnum ekki að deila.
Það er og efamál, hvort rétt er að taka aðeins brot úr kvæðum i
söfn, eins og veljandi gerir á nokkrum stöðum í þessu safni. En þar eö
ég hef gert það sama, er ég valdi „Hundrað beztu ljóð“, þá er mér lík'
lega sæmst að tala ekki margt um það, — enda er slíkt álitamál. —
Kvæði Einars Benediktssonar eru merkilegust fyrir þær stórkostlegn
skáldlegu sýnir, sem þar finnast. Ifvæðunum er stundum ábótavant í ððr-
um efnum, t. d. hvað mál og orðalag snertir, þótt ekki sé hægt að segJa
að mikið beri á sliku, en hinar skáldlegu myndir hans eru glæsilegar
töfrandi, og kvæðin benda öll í áttina til lífs og þroska og eru því hollar
lestur. Einar Benediktsson gaf þjóðinni hið hezta i sál sinni í kvæðum
sínum, og fyrir það stendur þjóðin í ævinlegri þakkarskuld við hann.
Hann var stoltur af því að vera íslendingur; íslendingar mega vera
stoltir af þvi að hafa átt Einar Benediktsson. —
Frágangur allur á úrvali þessu er hinn prýðilegasti, bæði frá hendi
veljandans og af hálfu ísafoldarprentsmiðju, sem prentað hefur hóluna.
Er hið ytra og innra hvað öðru samboðið. Jakob Jóh. Smari.
Guðmundur Daníelsson: Á BÖKKUM BOLAFLJÓTS. Skáldsaga, I Ú-
AIc. 19Í0. (Þorsteinn M. Jónsson). Ef hinn ungi höfundur þessarar skald
sögu hefur verið og er í hópi þeirra, sem teija það skilyrði til skáld
frægðar að skrifa langa og viðamikla skáldsögu, að hætti ýmsra helztu