Eimreiðin - 01.07.1947, Page 71

eimreiðin
FORBOÐINN ÁVÖXTUR
223
um lýsingum. Bósa saga og Herrauðs er þar ekki ein um hituna.
Og Tídægra Boccacios eða Ævintýri Casanova eru ekki síður ber-
°rðar en bækur á vorum tímum. Það er ekki annað en venjulegt
°g gamalkunnugt andvarp um spillingu samtíðarinnar, þegar sagt
er» að aldrei hafi svívirðilegri bækur verið á boðstólum en nú.
Upphrópunin alkunna, O, Tempora! O, Mores! hefur átt rétt á
8er á öllum tímum í sögu mannkynsins, þegar sú upphrópun kom
ira hreinu hjarta.
En á þá að leyfa hverjum, sem gera vill sér að féþúfu græðgi
sumra manna í rit klæminna liöfunda, að gefa þau út og auglýsa
8eiu „óviðjafnanleg listaverk“ og með öðrum litríkustu lýsingar-
°rðum málsins? Nei, enganveginn. En takmörkun slíkrar útgáfu-
8tarfsemi næst aldrei með þeim aðferðum, sem algengastar eru
Voru þjóðfélagi. 1 fyrsta lagi verður að gæta þess að meta rétt
gildi hinna svokölluðu berorðu lýsinga í bókmerintunum. Gagn-
ryninn og heiðarlegur útgefandi lætur ekki auðveldlega blekkjast
1 þeim sökum. Þeir mundu ekki margir meðal íslenzkra lesenda,
sem vildu nú gera útlægar úr íslenzkum bókmenntum skáldsögur
eiUs °g Ragnar Finnsson eða Skálholt Guðinundar Ivambans, svo
Uefnd séu tvö dæmi, vegna ástalífslýsinganna, sem hneyksluðu
®luna landsmenn, er þær komu út. Vér verðum að muna, að les-
eu,lurnir eru oft og einatt svo undarlega ófúsir á að líta í eigin
arrn, sv° gersneyddir sjálfsþekkingu, þegar þeir eru að úrskurða,
^eð sjálfum sér eða opinberlega, einhverja bókina hættulega eða
siðspillandi. Þeir virðast ekki vilja viðurkenna, hve „óskírlífið“
r geysilega sterkur þáttur í lífi vors ófullkomna mannkyns. En
e þeir vildu aðeins líta í eigin barm, myndu þeir ef til vill upp-
S°tva, sér til skelfingar, að „óhreinleiki“ bókarinnar komst ekki
nkvisti við óhreinleikann í þeirra eigin sál.
Sl'k*1 ^'Va^ a llíl Sera vi® bækur, sem eru í eðli sínu siðspillandi?
1 ar bækur eru vitaskuld til og liafa sumar komizt á markaðinn
S verið lesnar með áfergju. öruggasta ráðið til að æskulýðurinn
i s°lginn í þær, er að banna honum að lesa þær. Bezta aug-
ýsingin til að vekja athygli fólks á slíkum bókum, er að þeim sé
til a a° fyrir siðspillandi hugsunarhátt og lostalegar lýsingar. Og
j.j i>ess hleypa reglulegu æði af stað meðal fólksins, svo að sem
a Sl>r reýni að klófesta eintak, er óbrigðult ráð'að láta það kvis-
’ a*“* ioSreglan sé um það hil að gera bókina upptæka.