Eimreiðin - 01.07.1947, Qupperneq 87

eimreiðin
RITSJÁ
239'
Ungur að fást við ritstörf, og liann
er ekki nema rúmlega tvítugur, þeg-
ar fyrst taka að birtast þýðingar eftir
hann úr íslenzku í nýnorsku. Árið
^899 birtist þannig eftir liann þýðing
a sögubrotinu Vor eftir Cuðmund
Friðjónsson (Eimr. V. 129). Sú þýð-
lng, 0g fleri eftir bann, birtist í
idaðinu „Heimhug“. Og í blaðið „Den
ilde Mai“ ritaði liann margar greinir
j|ni og eftir aldamótin síðustu. Þar
'rtust einnig þýðingar eftir liann
a islenzkum kvæðum. Þeirra á meðal
V°ru Sigrúnarljóð Bjarna Thoraren-
Gunnarshólmi, ísland og Ég
1 a_3 heilsa eftir Jónas Hallgríins-
s°n, Á Glæsivöllum eftir Grím Thom-
®en og Stormur og Skarphéðinn í
fennunni eftir Hannes Hafstein.
S1 var einn af forvígismönnum
nguiennafélaganna, fyrst er þau
^ tl> að rísa upp hér á landi, og
ajnn átti mikinn og góðan þátt í
endurvekja íþróttaáhuga og lík-
ijnsrækt hér á landi. Einn þáttur
^ans af þv{ gtarfi var ritið Líkams-
Jc nntUn> sem hann þýddi að nokkru
’ ti Ur norsku, en að nokkru leyti
Samö;
ein ’ °S Ut k°m 1908‘ Hann hóf
k0in'e,ungur að yfkja, og árið 1907
ant' eftir hann ljóðahókin Blý-
(]r ‘‘!Vluhr’ en uin þau kvæði sagði
bæru Guðniundsson, að þau
fin • V°lt Um næmt og ólgandi til-
Jýrik"^ ^°S <fat’u®a athugunargáfu,
j)0 . me® göðum náttúrulýsingum,
l,;,k 'a. n:m e,nhver þægilegur ylur á
frí ! *a’r *• Síðan liefur höf. sent
saah-,1 .JOlUa ritSerða. sögur og
r^ynst fUl’ 0g l130 hefur jafnan
sem f !ægllegur ýlnr á bak við allt,
Þessi !‘ Penna hans hefur komið.
UndantékninV,ÓÍ bar CnS'n
hnns i. f , K' humar þessar sögur
aðriir (!i j‘.a^ur hirzt hér í Eimr., en
tC1' 1>a:r gerast flestar í Nor-
egi, þar sem höf dvaldist langdvölum
framan af ævinni. Aðrar gerast hér
heima, á Austfjörðum, með ströndum
fram, í Reykjavík, á Akureyri og
víðar.
Það leynir sér eklci, að Helgi Val-
týsson var um langt skeið hlaða-
maður, bæði í Noregi og einnig hér
heima. Stíll blaðamannsins og frá-
sagnargleði einkennir suma þættina
í þessari bók. Það er þá heldur ekki
hægt að segja, að þeir þættir séu
allir sögur í venjulegum skilningi,
miklu fremur ritgerðir, huganir, riss
um ýmislegt, sem fyrir augu og eyru
ber — eða þá fyrir innri sjónir-
liöfundarins. Þetta á t. d. við um
suma þættina í sagnaflokkinum, sem
hókin hefst á og liöf. nefnir: Vega-
gerðarmenn. Þar skiptast á skyndi-
myndir úr lífi vegagerðarmanna á
fjöllum uppi og í dölum niðri, dul-
rænar frásagnir frá seljum og göml-
um eyðibýlum, lieillandi náttúrulýs-
ingar, ástarsögur og rammar ádeilur
á ruddaskap, klúrt orðbragð og aðra
þverbresti í alþýðumenningu vorri.
í þáttum þessum er bæði skáldið og
blaðamaðurinn að verki. Sagan Stein-
gerður er órímað ljóð og Hrímskógur
litrík æskuminning um þagnarkyrrð
kvöldblárra, hrímgaðra skóga ein-
hversstaðar austur í Jötunlieimum.
Dælamýrasögurnar er lengsti og
veigamesti þátturinn sem samfelld
söguheild. 1 umgerð fiölhreytilegra
lýsinga af lífi og háttum skógar-
höggsmannanna í fiallbyggðum Nor-
egs er dregin upp mynd af örlögum
tveggja ungra sálna, sem unnast. en
er þó eklci skapað nema að sk'Þa:
einræna íslenzka farandsveinsins
Biarna oe Svallaugar, norsku selsiólk-
unnar hláturmildu, en með kvíðann
í hiartanu. Samskiptum þessara
tveggja ungmcnna er lýst af næmum