Eimreiðin - 01.01.1966, Page 70

58
EIMREIÐlN
Við neyttum máltíða okkar við
hin löngu borð í stóra, kuldalega
salnum, og Ludvig Schröder sat
jafnan við háborðið. Hann snæddi
Jtarna með gömlum nemendum,
rétt eins og hann gerði því nær
árið um kring með yngri nemend-
um, sem voru að svala menntunar-
þrá sinni. Lýðskólastjóri getur sem
sé ekki einangrað sig, heldur verð-
ur að snæða með nemendum —
og neyta sarna matar og þeir. Ætla
mætti, að hann yrði oft að gera
Jtað hálfnauðugur. En það er góð-
ur siður, að lýðskólastjóri sitji
Jrannig og vaki yfir æskunni líkt
og höfðingi yfir hirð sinni.
Þegar ég sá Ludvig Schröder
sitja til borðs og veitti athygli hof-
mannlegu enni hans, hvassa augna-
ráðinu og mikla, svarta skegginu,
Jiá duldist mér ekki, hve höfðing-
legur hann var. Þó var hann eigi
hár vexti. Líkami hans virtist eigi
að síður nógu stæltur og harðger
til þess að þola Joá áreynslu, sem
járnvilji krefðist.
Mér var hugsað til hinna mörgu
kennara, sem ég hafði átt saman
við að sælda, og enginn þeirra
minnti meir á víkingahöfðingja
en hann, mann, sem enginn myndi
dirfast að ávarpa, nema hann að
fyrra bragði gerði honum þann
heiður að yrða á hann eða spyrja
hann einhvers. En jafnframt var
mér ljóst, að Ludvig Schröder átti
ekki til hroka né ofmetnaðist af
vegsemd sinni, öllu heldur virtist
hann finna á sér, að hann stæði á
mikilvægum og hættulegum verði
og gæti þvi eigi komizt hjá að
krefjast skilyrðislausrar hlýðni og
virðingar.
Ég reyndi að skilja fas Askovs-
skólastjórans af Jreirri forsendu,
jjeirri sérstöðu, að skólinn var
sjálfseignarstofnun hans. Hann
hafði reist hann þarna og séð hann
dafna og verða fremsta lýðskóla
Norðurlanda. Honurn hafði auðn-
azt að sjá hann stækka og greinast
m. a. í búnaðarskóla, trúboðsskóla,
lýðkennaraskóla — eins og skugg'
sælt tré með mörgum greinum-
Hann hafði sjálfur valið sér þetta
starfssvið, sem útheimti vegsögu-
þor. Enginn maður hafði veitt
honum skólastjórastöðuna, og eng-
inn maður gat vikið honunt ur
henni. Mér fannst, að þetta hefði
mótað persónuleik hans. En full-
gild skýring var það ekki.
Enn var eitt, sem olli mér undr-
un. Allir þeir, sem stigu í ræðustól
og fluttu erindi, er ráku hvert
annað allan liðlangan daginn,
virtust geta komizt að orði eins og
þeim Jjóknaðist, en hnitmiðuðu a
engan hátt orðin við áheyrenda-
hópinn, sem sé óbreytta bændur
og konur þeirra. Ludvig Schröder
skólastjóri sjálfur stóð þar eina
stund dag hvern og útskýrði kenn-
ingu N. S. Grundtvigs fyrir fólkx-
Sanngjarnt var, að enginn maður
í víðri veröld væri svo kunnur hja
þessum hópi manna sem sjálfur
höfundur Grundvigsstefnunnar.
En eigi að síður var ég steinhissa
á Jdví, að hann gerði ráð fyrir, að
bændurnir væru þaulkunnugir
einstökum atriðum ævi þessa stor-
mennis, — hvað hann hefði maelt
Jretta sumarið eða ritað hitt árið-