Tímarit lögfræðinga - 01.07.1953, Síða 21

Málskot til œðra stjórnvalds.
147
Hæpið er hins vegar, að æðra stjórnvaldi yrði talið skylt að
sinna máli samkvæmt munnlegri kæru. Aðalreglan hlýtur
því auðvitað að verða sú, að grundvöllur sé lagður að mál-
skotinu með skriflegri kæru. En sú skriflega kæra þarf
ekki að fullnægja neinum sérstökum formskilyrðum. Það
liggur hins vegar í hlutarins eðli, að kæran verður að
geyma nokkra greinargerð um sakarefnið, svo að ekki verði
villzt um, hvaða ákvörðun er kærð, hvers vegna hún er
kærð o. s. frv. Ella yrði æðra stjórnvaldi ekki talið skylt að
sinna kærunni.
Stjórnleg kæra felur í sér tvenns konar tilmæli til æðra
stjórnvalds. I fyrsta lagi, að það taki kæruefnið og kæruna
til meðferðar og í öðru lagi, að það breyti kærðri stjórn-
valds ákvörðun á þá lund, sem kærandi fer fram á.
Verði svarið við fyrra atriðinu neikvætt, kemur hið síð-
ara ekki til athugunar. Ymsar ástæður geta leitt til frá-
vísunar málsins. Æðra stjórnvald getur t. d. vísað kæru-
málinu frá, ef það telur sakarefnið utan síns valdsviðs, eða
ef það telur kæranda ekki réttan aðila, kæru of seint fram-
komna o. s. frv. Eðlilegt er, að gengið sé úr skugga um,
hvort þessi formlegu skilyrði kæru séu fyrir hendi, áður
en málið er tekið til efnismeðferðar. En á æðra stjórnvald
að gæta þessara atriða ex officio? Að þeirri spurningu
hefur þegar nokkuð verið vikið, er rætt hefur verið um
hin einstöku atriði hér að framan. Svo sem þar hefur komið
fram, mun almennt verða að svara henni játandi.1)
Telji æðra stjórnvald öll nauðsynleg kæru skilyrði fyrir
hendi, tekur það efnisákvörðun í málinu. Sú ákvörðun getur
verið á ýmsa vegu. Það getur staðfest kærða ákvörðun,
breytt henni eða fellt hana úr gildi, allt eftir því sem efni
og lög standa til hverju sinni. Það getur og lagt fyrir lægra
setta stjórnvaldið að taka nýja ákvörðun. Þar með er ekki
sagt, að æðra stjórnvaldið hafi hér frjálsar hendur. Kröfur
aðila og málflutningur kunna að binda stjórnvaldið að
einhverju leyti.
3) Sbr. til hliðsjónar reglur dómskaparéttar.