Tímarit lögfræðinga - 01.07.1953, Side 56

182
Tímarit lör/frœöinf/a.
teldi ástæðu til þess að mcina aðiijum að binda hjúskap
sinn, úr því að beggja þeirra vilji stendur til þess.
3. Ymis lagafyrirmæli hafa verið, ef svo má segja, and-
vana fædd. Þau liafa verið þess cðlis, að aldrei var unnt að
framkvæma þau, að minnsta kosti ckki að neinu ráði. Þau
hlutu því bráðlega að verða einber réttarleif. Gott dæmi
úr fornlögum vorum er ákvæðið í 35. kap. Kvcnnagift-
ingar Jónsbókar um bann við skrúðklæðaburði og rcfsingu
fyrir brot á })ví í 25. gr. réttarbótar frá 1294. Þetta bann,
cins og um það var búið, hcfur naumast nokkurn tíma kom-
izt í framkvæmd. Það hefur þó víst aldrei verið beinlínis
úr gildi fellt, og er því gott dæmi um réttarleif.
En ekki þarf að fara svo langt aftur í tímann. 1 tæplega
30 ára gömlum lögum eru fyrirmæli, sem aldrei munu hafa
verið notuð í verki og framkvæmd, og er það af því, að
nær ómögulegt cr að framkvæma þau. Þau eru svo fjarri
veruleikanum. Er hér átt við nokkur ákvæði laga nr.
20/1923 um réttindi og skyldur hjóna. Eru þar að sjálf-
sögðu fyrirmæli um fjárlag hjóna. Eins og kunnugt er, var
samkvæmt lögum nr. 3/1900, fjárfélag (helmingafélag)
með hjónum, nema einhverjar af eignum annars þeirra
væru gerðar séreign þess mcð þeim hætti, er á var kveðið
í lögunum. Samkvæmt IV. kafla laga 1923 eru eignir hjóna
tvennskonar: Séreic/n samlcvæmt 23. gr. og hjúslcœpareign.
Iljón hafa algert forræði hvort á sinni séreign, en á hjú-
skapareign sinni með nokkrum takmörkunum samkvæmt
20. og 21. gr. Hjúskapareign maka er allt það fé, sem hann
á við giftingu, og það, sem hann eignast síðar. Og í 24. gr.
er ætlazt til þess, að skrá sé gerð um hjúskapareign hvors
um sig.
Það mun undantekning, að slík skrá sé gcrð, þegar hjón
ganga að eigast, og víst dæmalaust, að henni sé haldið
við þannig, að það sé stjnlíað út, sem eyðist eða glatast, eða
því bætt við, scm nýtt kemur til. Það getur því orðið alveg
ómögulcgt að skera úr því, hvað sé hjúskapareign hvors
um sig. Vcnjan er scm sé sú, að bæði hjónaefni leggja til
hjónabandsins bú þcirra það, sem þau eiga til, án nokk-