Tímarit lögfræðinga - 01.07.1973, Side 58

arrannsókn hefst gegn sökunaut út af broti.“ Víst er, að óbreytt getur
reglan ekki gilt. f 48. gr. er auðsjáanlega ráð fyrir því gert, að skatt-
sektir séu í flestum tilvikum ákvarðaðar af skattsektanefnd án undan-
farandi réttarrannsóknar. Verður líklega í staðinn að setja markið við
upphaf málsmeðferðar hjá skattsektanefnd eða fyrir dómi. Það er þó
engan veginn ótvírætt. Heppilegra þykir þó og betur í samræmi við
82. gr. alm. hgl. að miða við upphaf meðferðar hjá þeim aðila, er sekt-
arvaldið hefur, fremur en rannsókn máls hjá skattstjóra eða skatt-
rannsóknarstjóra. Samkvæmt framansögðu mætti taka dæmi: Röng
skýrsla er gefin í janúar 1967. Upphaf fyrningarfrests er 31. janúar
1967, er framtalsfresti lýkur. Hafi málið ekki komið til meðferðar hjá
skattsektanefnd eða dómstólum fyrir 31. janúar 1973, er brotið fyrnt.
Tilvitnunin til 38. gr. í 48. gr. 1. mgr. i. f. þykir ekki hafa aðra þýðingu
en þá, að um könnun og útreikning á undandrætti fari skv. 38. gr.,
eftir því sem við á. Við samanburð á 38. gr. og 48. gr. kemur t. d. í
ljós, að í 38. gr. er gert ráð fyrir, að röng skýrsla hafi leitt til rangrar
úrlausnar (.. . og því greitt minni skatt en honum ber skylda til . ..).
I 48. gr. er þessu á annan veg farið, svo sem gerð hefur verið grein
fyrir.
d) Fyrningarákvæðið í 48. gr. hefur þrengra orðalag en ástæða er til.
Eftir hljóðan sinni gildir það um „skattsekt" samkvæmt „þessari mgr.“
Vegna sambands 5. mgr. við 1. mgr. mun sök fyrnast með ofannefnd-
um hætti, þótt ákveða beri refsingu eftir 5. mgr.
2) Tilraun og afturhvarf.
Ekkert ákvæði er í 48. gr. um tilraun til skattsvika. Má sennilega
beita 20.—21. gr. alm. hgl. með lögjöfnun, enda sé sannað um ásetn-
ing og skilyrði lögjöfnunar fyrir hendi. Eins og fullframningu brots er
háttað eftir 48. gr„ er lítið rúm fyrir tilraunaverknaði. Greina má á
milli undirbúningsathafna, svo sem rangra bóhaldsfærslna eða falsaðra
fylgigagna, og svo framkvæmdarathafna, þá einkum þeirrar að senda
ranga framtalsskýrslu af stað. Islenzku tilraunarákvæðin eru mjög
víðtæk og ná til ýmiss konar undirbúningsathafna. Verður þó að vara
við að beita lögjöfnun í ríkum mæli um slíkar athafnir. Reyndar er
líklegt, að oft verði örðugt um sönnun á tilraun til skattsvika, þegar
hún er enn á undirbúningsstigi. Afturhvarf frá tilraun, sbr. 21. gr.
alm. hgl„ getur leyst undan refsiábyrgð, ef hætt er við rangfærslur á
undirbúningsstigi eða framtalsskýrsla er sótt á pósthúsið til leiðrétt-
ingar. Sanngjarnt er, að afturhvarf geti átt sér stað allt til loka fram-
talsfrests, þótt skýrslu hafi verið skilað fyrr. Er reyndar haganlegt að
56