Tímarit lögfræðinga - 01.07.1973, Síða 51

í sjálfu sér, en getur orðið það vegna viðleitni gjaldanda til að afla
sér heimildarlausra frádráttarliða. Refsinæmi brots er bundið því, að
skýrslugjöf varði að einhverju leyti skattskyldar tekjur og/eða eignir.
Naumast er nægilegt til refsiáfalls, að skýrslugjöf varði eignir eða
tekjur, sem undanþegnar eru skatti.
Upplýsingar sínar gefur skattþegn fyrst og fremst í framtali sínu
og öðrum skriflegum gögnum og skýringum, sbr. 37. gr. Munnlegar
skýringar koma og til álita, en þar verður að fara varlega í að byggja
ábyrgð á þeim einum sér, án þess að skattþegn geti gengið úr skugga
um áreiðanleika þeirra.28)
D. Skýrslugjöf þarf að vera röng um staðreyndir eða niðurstöðu af
mati.29) Yfirlýsing gjaldanda um, hvernig hann vill láta túlka rétta
vitneskju um staðreyndir við álagningu, fellur utan ákvæðisins, jafn-
vel þótt með yfirlýsingunni sé vísvitandi stuðlað að rangri álagn-
ingu. Erfitt getur verið að draga skýra markalínu milli upplýsinga
um staðreyndir og lögfræðilegra staðhæfinga, einkum þegar um mat
eða áætlun er að ræða. Röng getur skýrsla verið, ef einhverjum upp-
lýsingum er sleppt, þótt ekki séu gefnar rangar upplýsingar í staðinn.
Ekki þarf þó svo að vera. Ef skattþegn vanrækir að skila mati, þar
sem þess er þörf, en gefur allar upplýsingar um þau gögn, sem matið
byggist á, þá telst skýrslan naumast röng né villandi á nokkurn
hátt.30)
E. Refsinæmi verknaðar skv. 1. mgr. 48. gr. er tengt skýrslugjöfinni
sem slíkri, með henni er brot fullframið.31) Fullframningu verður að
miða við það tímamark, er skýrsla er komin til vitundar móttak-
anda.32) Það er ekki skilyrði refsinæmis, að háttsemin leiði til rangr-
ar úrlausnar eða baki öðrum tjón. Verknaðarlýsingin felur ekki held-
ur í sér, að skýrslugjöfin sé til þess fallin að leiða til rangrar úrf
lausnar, eða baka öðrum tjón, þ. e. hætta á tjóni er ekki efnisþáttur.
Hins vegar leikur nokkur vafi á því, hvort brotið er samhverft eða
fullframningarstig þess fært fram. Það, sem úr sker, er hvort sök
skattþegns verður bundin við skýrslugjöfina sjálfa (samhverft brot)
eða hvort sýna þurfi fram á þá tilætlun sökunautar að koma til leiðar
rangri úrlausn eða baka öðrum tjón (fullframningarstig fært fram).
Við fyrstu sýn kynni að virðast eðlilegt að líta á brotið sem samhverft,
enda er ekki á ótvíræðan hátt skorið úr því í 1. mgr. 48. gr., til hvaða
atriða sakarkröfurnar eigi að taka, sbr. t. d. 150. og 155. gr. alm. hgl.
Þegar ákvæðið er nánar skoðað, kemur í ljós, að annar skilningur er
eðlilegri. Út úr ákvæðinu má lesa, að það sé skilyrði refsinæmis, að
röng skýrsla hafi falið í sér undandrátt skattfjárhæða, hvort sem
49