Tímarit lögfræðinga - 01.07.1973, Blaðsíða 67

Uppsagnarfrestur kjarasamninga af hendi beggja aðila skal eigi vera
skemmri en 4 mánuðir miðað við áramót. Uppsögn aðalkjarasamnings felur
í sér uppsögn þeirra sérsamninga, er aðildarfélög heildarsamtaka gera. Sam-
tímis uppsögn skal senda kröfugerð og megintillögur um nýjan aðalkjara-
samning, og eiga samningaviðræður að hefjast þegar í stað. Kröfugerð um
sérsamninga skal senda þegar mánuður er liðinn frá upphafi uppsagnarfrests.
Þegar mánuður er liðinn af uppsagnarfresti, skal sáttasemjari ríkisins sjálf-
krafa taka kjaradeilu til meðferðar og reyna sættir, hafi deilu ekki verið vísað
til hans áður eða samningur komizt á.
Ef deila um aðalkjarasamning er eigi til lykta leidd að liðnum 2 mánuðum
uppsagnarfrests, tekur Kjaradómur við málinu. Aðilar skulu þá þegar senda
dómnum greinargerðir, enda er þá meðferð sáttasemjara lokið. Kjaradómur
er skipaður á sama hátt og áður, en þó með breytingu, sem leiðir af því, að
nú geta fleiri en ein heildarsamtök haft samningsréttinn. Skulu þau nefna einn
dómanda hvert í dóminn. Slíkur dómandi tekur sæti, þegar fjallað er um mál,
sem þau*heildarsamtök, er nefndu hann, eru aðilar að. Kjaradómur skal hafa
lagt dóm á ágreiningsefni fyrir lok uppsagnarfrests, þ. e. fyrir áramót næst
á eftir uþpsögn.
Þegar aðalkjarasamningur hefur verið gerður, eða Kjaradómur hefur lokið
dómi á kjaradeilu um aðalkjarasamninga, skulu stjórnir einstakra félaga hefja
samninga um þau atriði, er þau eiga samningsrétt um. Aðilar geta vísað
þessum kjaradeilum til sáttasemjara ríkisins. Þeim atriðum, sem eigi hefur
verið samið um fyrir 1. maí, skal skotið til Kjaradóms, er sker til fullnaðar
úr ágreiningi aðila innan 2 mánaða. Sérsamningar eða úrskurðir kjaradóms
samkvæmt þessu koma til framkvæmda um leið og aðalkjarasamningur eða
dómur Kjaradóms um aðalkjarasamning, þ. e. 1. júlí næstan á eftir samnings-
gerð. Ákvæði laganna um meðferð mála fyrir Kjaradómi eru óbreytt frá eldri
lögum. Ákvæði nýju laganna um kjaranefnd eru einnig í samræmi við eldri
lög. Félagsdómur dæmir í málum, sem rísa milli samningsaðila út af brotum
á lögunum, ágreining um skilning á kjarasamningi og gildi hans og um
félagsréttindi ríkisstarfsmanna. Eru ákvæði þessi óbreytt frá eldri lögum.
Hefur þá verið fjallað um aðalbreytingarnar, sem verða eftir þessa nýju
lagasetningu. Skv. bráðabirgðaákvæðum verður meðferð næstu kjarasamn-
inga með nokkrum þýðingarmiklum frávikum frá því, sem hér er lýst.
Til viðbótar má hér nefna tvær breytingar, sem nokkra þýðingu geta haft:
Fyrri breytingin felst í því, að nýju lögin gera ráð fyrir, að kjör starfsmanna
nýrra ríkisstofnana skuli ákveða með samkomulagi milli fjármálaráðherra og
þeirra aðildarfélaga viðurkenndra heildarsamtaka, sem í hlut eiga. Náist ekki
samkomulag, skal kjaranefnd skera úr deilunni. Sama gildi, ef stofnaðar eru
nýjar stöður. Skv. eldri lögum ákvað fjármálaráðherra í samráði við ráðherra
þann, er fór með mál stofnunar og stjórn BSRB svo og með hliðsjón af því,
sem gilti um hliðstæðar og sambærilegar stofnanir, kjör starfsmanna nýrra
stofnana. Með sama hætti ákvað fjármálaráðherra kjör starfsmanna, sem
skipaðir voru í nýjar stöður.
Hin breytingin felst í því, að skv. eldri lögum var borgar-, bæjar- og sveitar-
stjórn skylt að veita starfsmönnum sínum samningsrétt í samræmi við þá-
gildandi lög, ef hlutaðeigandi starfsmannafélag óskaði þess. Skyldi nánar
kveðið á um það í reglugerð, er félagsmálaráðherra setti. Skv. nýju lögunum
65