Tímarit lögfræðinga - 01.07.1973, Blaðsíða 39

verið þrengd með orðunum „enda séu uppfyllt skilyrði 38. gr„ ef
um hækkun er að ræða“. Ætti ríkisskattstjóri samkvæmt því, sem
áður sagði, tæpast að geta breytt ályktun skattstjóra, nema til komi
einhver ný gögn, er réttlæti hækkun. Erfitt er þó að segja um, hversu
mikið verður lagt upp úr þessu skilyrði, þegar um ákvörðun æðra
stjórnvaldsstigs er að ræða.
Álitamál þetta kom til athugunar í dómi bæjarþings Reykjavíkur
30. maí 1972. Málavextir voru þeir, að stefndi taldi ekki fram til
skatts og skilaði engum skattframtölum fyrir skattárin 1963, 1964,
1965 og 1966. Skattstjóri Vestfjarðaumdæmis áætlaði stefnda því
tekjur til álagningar fyrir gjaldárin 1964—1967. Málið kom fyrir
ríkisskattanefnd, og var áætlun skatta þar verulega hækkuð. í kæru
stefnda til ríkisskattanefndar sagði: „Tekjuskattur gjaldandans gjald-
árin 1964—1967 hefur verið endurreiknaður og hækkaður um kr.
222.493,00. Aðallega er gerð krafa um, að greind álagning verði með
öllu' felld niður, en til vara, að hún verði stórlega lækkuð. Gjaldand-
inn taldi ekki fram umrædd ár og ekki liggur annað fyrir í málinu
en skattstjóri hafi áætlað honum tekjur í samræmi við ákvæði 2.
mgr. 37. gr. 1. um tekjuskatt og eignaskatt, og gjöldin síðan álögð
með framlagningu skattskrár. Almennt mega menn treysta því, að
um fullnaðarálagningu sé að ræða samkvæmt skattskrá. Til að end-
urreikningur sé heimill, verða að koma fram ákveðin atvik, sbr. 38.
gr. Skv. 2. mgr. þeirrar greinar er heimilt að breyta skatti gjald-
anda, sem eigi hefur talið fram, ef „síðan kemur í ljós, að áætlun
hefur verið of lág.“ Af gögnum málsins verður ekki séð, að neitt
hafi komið fram um það, að áætlanir skattstjóra hafi verið of lágar
. . .“ I úrskurði ríkisskattanefndar sagði svo m. a.: „Fyrir liggur 1
málinu, að kærandi hafði ekkert bókhald fært fyrir rekstur sinn
síðan á árinu 1961. Enn fremur að gjaldandi taldi einhverju hafa
verið sleppt við uppgjöf söluskatts. Kærandi hafði ekki talið fram
til skatts gjaldárin 1964 til og með 1967. Þegar litið var til alls þessa,
ásamt þeim gögnum eða líkum, er fyrir lágu um aðrar tekjur gjald-
anda en af rekstri verzlunar, þótti sýnt, að teknaáætlanir og aðrar
áætlanir skattstjóra vegna vantandi framtala umrædd gjaldár væru
of lágar og vísast í því sambandi til ákvæða 2. mgr. 37. gr. 1. nr.
90/1965. Með hliðsjón af þessu og með vísan til ákvæða 38. gr. og
42. gr. 1. nr. 90/1965, þykir því verða að synja aðalkröfu kæranda."
1 forsendum dómsins segir: „í 42. gr. laga nr. .55/1964, sbr. og
tilsvarandi ákvæði í 1. nr. 90/1965, er kveðið á m. a. um það, að ríkis-
skattstjóri skuli hafa eftirlit með störfum skattstjóra og vera þeim
37