Tímarit lögfræðinga - 01.11.1983, Blaðsíða 67

Þar fyrir utan eiga jarðeigendur svokölluð netlög, en það eru 60
faðmar til sjávar frá stórstraumsfjörumálum sbr. tilskipun um veiði
á Islandi frá 20. júní 1849. Innan netlaga á jarðeigandi einn veiði.
Þessi ákvæði eru ævaforn á Islandi. Þannig er kveðið á í Grágás, að
þar séu netlög yst er selanót, 20 möskva djúp, stendur grunn á fjöru
og komi flár upp. Þá skulu menn eiga reka innan rekamarks, en það
var þar yst sem sjá mátti úr fjöru flattan þorsk á borð, þann sem var
alin í öxarþærur.
Hafsbotninn utan stórstraumsfjörumáls hefur aldrei verið háður
einkaeignarrétti.
III.
Á undanförnum áratugum hafa ýmsir vísindaleiðangrar mælt og
kannað hafsbotninn í kringum Island. Hvorki hafa þær rannsóknir
verið ítarlegar né kerfisbundnar. Það vakti athygli, þegar fréttir bár-
ust af því að setlög væru norður frá landinu og kolvetni hefði mælst í
sýni, sem tekið var úr hafsbotni á stað um 160 sm norð-austur af
landinu, á um 1400 metra dýpi.
1. Síðla árs 1970 sótti hollenskt fyrirtæki, sem er aðili að Shell- olíu-
hringnum, um leyfi til að gera mælingar og athuganir á landgrunninu
vestur af Islandi í átt til Grænlands. Var leyfið veitt 10. febrúar 1971.
Það skilyrði var sett að íslenskur jarðeðlisfræðingur færi með skipi
því er mælingarnar skyldi gera. Mælingarnar fóru fram í september
1971. Var hér um að ræða jarðeðlisfræðilegar mælingar, þ. e. jarð-
sveiflumælingar, segulmælingar og þyngdarmælingar. Mæld var ein
lína vestur af landinu um 350 km löng. Islensk stjórnvöld munu hafa
fengið í hendur niðurstöður mælinganna og eitthvað af gögnum. I rann-
sóknum þessum mun ekkert hafa komið fram í hafsbotninum, sem
benti til að þar væri að finna setlög með kolvetni.
2. Á árinu 1978 voru þessi mál mjög til umræðu hjá stjórnvöldum.
Kvaddi þáverandi iðnaðarráðherra saman starfshóp til að vera til ráð-
gjafar um undirbúning olíuleitar við Island og stefnumótun í því sam-
bandi. Var starfshópurinn formlega skipaður hinn 30. maí 1978. Hinn
4. september 1980 skipaði þáverandi iðnaðarráðherra formlega nefnd
í þessu sama skyni og voru í nefndinni m. a. þeir er verið höfðu í starfs-
hópnum. Nefnd þessi starfar enn.
I fyrrgreindu skipunarbréfi er hlutverk nefndarinnar skilgreint nán-
ar, og er meginhlutverk hennar talið vera að gera tillögur um skipu-
lag og framkvæmd olíuleitar á íslensku yfirráðasvæði, að gera tillögur
185