Tímarit lögfræðinga - 01.06.1988, Side 3

mmm- _
LÖGFBÆÐIIVGA
2. HEFTI 38. ÁRGANGUR JÚNÍ 1988
RÉTTARSIÐFRÆÐI
[ nýútkomnu vorhefti Harvard Law Bulletin er athyglisverð umfjöllun um
réttarsiðfræði sem námsgrein í lagaskólum með það að markmiði að búa
verðandi lögfræðinga undir starfsábyrgð sína og almenna félagslega ábyrgð.
í Bandaríkjunum varð Watergatemálið til þess að beina athygli fjölmiðla og
almennings að misferli og ósæmilegri hegðun ýmissa lögfræðinga. Árið 1973
lagði bandaríska lögmannasambandið fast að lagaskólum að gera öllum laga-
nemum skylt að sækja sérstök námskeið um skyldur og ábyrgð lögfræðinga-
stéttarinnar. Á þeim árum, sem stðan eru liðin, hefur víðast hvar við banda-
ríska lagaskóla verið stofnað til sérstakra námskeiða um réttarsiðfræði og
starfsábyrgð lögfræðinga. Áhersla er þar lögð á ,,klíníska“ meðferð raunveru-
legra vandamála með virkri þátttöku stúdenta.
Flestum er það sjálfsagt Ijóst, að skólanám nægir ekki eitt sér til þess að
gera menn að góðum lögfræðingum í besta skilningi þess orðs, en það getur
hjálpað til. Almennir mannkostir skipta vitaskuld mestu máli, svo sem heil-
brigð skynsemi, góð dómgreind, ráðvendni, samviskusemi og ábyrgðartil-
finning.
Ef vel á að vera, er fjallað um siðfræðileg álitaefni í allri lögfræðikennslu
til þess að dýpka skilning nemenda á þeim vandamálum, sem þeir þurfa að
fást við I starfi sínu síðar. I réttarfari er m.a. fjallað um skyldur og ábyrgð
lögmanna samkvæmt lögum og siðareglum, samskipti þeirra við skjólstæð-
inga og um góða lögmannshætti almennt. Refsiréttur byggist í veigamiklum
atriðum á meginhugsun kristinnar siðfræði. í fjármunarétti taka margar reglur
mið af heiðarleika og sanngirni I viðskiptum, auk þess sem viðskiptaöryggi
er haft að leiðarljósi. í almennri lögfræði er m. a. fengist við að bera saman
réttarreglur, siðareglur og trúarreglur. Það er þó hætt við þvl, að stundum
sitji siðfræðileg umræðuefni á hakanum í hinni „hreinu og ómenguðu" lög-
fræði.
Hvaða gagn er þá að sérstökum námskeiðum í réttarsiðfræði? í fyrsta lagi
þjóna þau því markmiði að vekja athygli á ýmsum siðrænum vandamálum,
sem lögfræðin á ekki skýr svör við. Lögfræðingar geta staðið frammi fyrir
sllkum vandamálum án þess að átta sig á þeim, hvað þá að þeir eigi svör
65