Tímarit lögfræðinga - 01.06.1988, Blaðsíða 22

11. YMIS ÁKVÆÐI I 208.-214. GR. SIGLINGALAGA
1 3. undirkafla 11. kafla sigll. eru ýmsar greinar, sem sumar ná bæði
til veðréttar í skipi og farmi, en aðrar aðeins til veðréttar í skipi.
Ein greinanna í 3. undirkafla er 212. gr. sigll. Með henni er eiganda
kröfu, sem tryggð er með sjóveðrétti í skipi eða farmi veitt réttar-
farshagræði. Hann má höfða mál, hvort sem hann vill heldur á hend-
ur eiganda skips60 eða skipstjóra, til fullnægingar kröfunni. Að sjálf-
sögðu getur kröfuhafi einnig stefnt eiganda farms. Réttur til að
stefna skipstjóra er afar mikilvægur. Dómur yfir skipstjóra er að-
fararhæfur gagnvart eiganda veðs. Oft er kröfuhafa mun auðveldara
að ná til skipstjóra en eiganda. Nauðsynlegt kann að vera að höfða
mál, því að í sjóveðrétti felst almennt ekki réttur til að krefjast sölu
á nauðungaruppboði án undangengins dóms, sáttar eða aðfarar. Hins
vegar verður að ætla, að eigandi sjóveðréttar í farmi eigi slíkan rétt.61
I 2. málsl. 2. mgr. 212. gr. er undantekning frá þeirri reglu 1. málsl.,
að kröfuhafi geti höfðað mál gegn skipstjóra.
Að öðrum ákvæðum 3. undirkafla er stuttlega vikið annars staðar
í þessari ritgerð: 208. gr. (sjá 9. kafla), 209. gr. (sjá niðurlag 3. kafla),
210. gr. (sjá upphaf 7. kafla), 211. gr. (sjá 3. kafla) og 213. gr. (sjá
9. kafla). Ákvæði 214. gr. er ekki komið til framkvæmda.
12. SAMNINGSVEÐRÉTTUR I SKIPI
Nokkrum sinnum hefur verið vikið að samningsveðrétti í skipi. 1
Brusselsamningnum frá 1967 (1.-3. gr.) og norrænum siglingalögum
eru nokkrar reglur varðandi samningsveð í skipi. íslensku siglingalög-
in fylgja hér dönsku siglingalögunum. Eftirfarandi greinar í sigll.
1985 varða samningsveð í skipi: 202. gr. (sala skips á nauðungarupp-
boði, sjá 7. kafla), 208. gr. (viðurkenning samningsveðréttar í erlendu
skipi, sjá 9. kafla), 209. gr. (fleiri veð en eitt, sjá 3. kafla), 213. gr.
(lagaskilareglur, sjá 9. kafla) og 214. gr. (heimild fyrir samgöngu-
ráðherra til að setja reglur um, að heimildir um skráð eignarhöft í
skipum skuli varðveittar á einum stað).
Hér verður ekki fjallað frekar um samningsveðrétt.62
60 Sbr. H 1966, 985.
61 Sjá nánar nmgr. 58. Um norskan rétt sjá Innstilling VIII, bls. 93.
62 Um samningsveð í skipi sjá Gaukur Jörundsson, bls. 60-65.
84