Tímarit lögfræðinga - 01.06.1988, Blaðsíða 61

að leggja til grundvallar örorkumat, en ákveða fjártjón og miska
í einu lagi.“ Þóttu bæturnar hæfilega metnar kr. 180.000,—.
Varnaraðilar áfrýjuðu málinu. I dómi Hæstaréttar 24. febrúar 1988
segir svo um bótaákvörðun:
„Sannað er í máli þessu, að stefndi hefur orðið fyrir höggi af
völdum áfrýjanda, H .. . Taka ber undir það með héraðsdómara,
að sannað þyki að stefndi hafi hlotið áverka á nefi við framan-
greint högg og eigi því rétt á bótum úr hendi áfrýjanda. Varan-
leg örorka stefnda var metin 5%. Samkvæmt upplýsingum launa-
deildar fjármálaráðuneytisins hefur stefndi ekki orðið fyrir launa-
missi vegna þessai’a meiðsla, og stefndi hefur sjálfur borið fyrir
dómi, að hann hafi engar tekjur misst vegna þessa. Litlar líkur
verður að telja á því að aflahæfi stefnda hafi skerst til fram-
tíðar vegna þessara meiðsla. Eru því ekki efni til að dæma stefnda
bætur vegna fjártjóns, en ljóst er, að stefndi hefur haft og hefur
enn óþægindi vegna meiðsla þessara og þykir rétt að dæma hon-
um miskabætur, sem þykja hæfilega ákveðnar 50.000,—“.
HU GLEIÐINGAR
Við ákvörðun bóta fyrir varanlega örorku hafa íslenskir dómstólar
í meginatriðum stuðst við örorkumöt lækna og örorkutjónsútreikninga
tryggingastærðfræðinga, sem byggja á örorkumötunum.
1 örorkumötum felst mat á orkuskerðingu samkvæmt læknisfræði-
legum sjónarmiðum. Þannig hefur verið byggt á læknisfræðilegu ör-
orkuhugtaki og tilhneiging verið til að staðla örorkubætur.
Læknisfræðilegt mat getur verið ótryggur mælikvarði á raunveru-
legt vinnutekjutap í framtíðinni og getur þá verið um að ræða of- eða
vanmat. Slys hljóta að hafa mismunandi afleiðingar í för með sér eftir
eðli slyss og hver atvinna og hverjar aðstæður tjónþola eru. Sem dæmi
má nefna, að í tækniþjóðfélagi nútímans eru mörg störf þess eðlis, að
unnt er að sinna þeim þótt um allmikla fötlun sé að ræða.
I rétti annarra norrænna ríkja hefur verið horfið frá læknisfræði-
legu örorkuhugtaki. Sett hafa verið almenn skaðabótalög þar sem tek-
ið er upp fjárhagslegt örorkuhugtak, sem felur það í sér, að mat er
lagt á skerðingu á tekjuöflunarhæfi viðkomandi tjónþola þegar ákvarð-
aðar eru bætur fyrir varanlega örorku.
123