Tímarit lögfræðinga - 01.06.1988, Blaðsíða 56

Út úr þessum dómi má raunar lesa að tveir upphafstímar koma til
álita, þ.e. lok nóvember 1982 og hinn 16. febrúar 1988, þ.e. sá dagur
er skiptafundur ákvað að fela lögmönnum höfðun riftunarmáls. Það er
augljóst af dómnum, að ekki er miðað við þann dag, er stjórnarformað-
ur upplýsir um ráðstöfun, þ.e. þann 17. nóv. Ef svo hefði verið, þá
hefði dómarinn einfaldlega tilgreint þann dag, en ekki sagt lok nóv-
ember eins og hann gerir. Dómurinn nefnir lok nóvember, vegna þess
að annað er ekki upplýst en að bókhaldsgögn hafi borist skiptarétti í
næstu viku á eftir 17. nóvember. Af rökstuðningi í dómnum má sjá,
að þar getur allt eins verið miðað við þann dag, er skiptafundur ákvað
málshöfðun.
Miðað við þá skýringu, sem fram kemur í greinargerð með 68. gr., tel
ég síðari skilninginn eðlilegri.
1 þessu sambandi má einnig benda á dóm um þetta álitaefni í UFR
1981, bls. 719, en niðurstaðan í þessum dómi er sú, að fresturinn geti
ekki byrjað að líða, fyrr en kosinn hafi verið skiptastjóri (kurator) í
búinu, en skv. 90. gr. ísl. gjaldþrotalaganna á að gera slíkt á fyrsta
skiptafundi. Dómur þessi hefur verið gagnrýndur og síðar hafa geng-
ið a.m.k. tveir dómar í Danmörku, þar sem lagt er til grundvallar, að
fresturinn geti byrjað að líða, þó að bústjóri til bráðabirgða, sbr. 86.
gr. ísl. gjaldþrotalaganna, „fari með bú“, sjá t.d. dóm í UFR 1985, bls.
24 H.
Það eru ýmis önnur rök til að miða við fyrsta skiptafund. Það er þá
fyrst, sem atkvæðisréttur kröfuhafa á skiptafundi liggur fyrir. Það
er því þá fyrst sem hægt er að taka ákvarðanir varðandi búið skv. 4.
tl. 96. gr. gjaldþrotalaga, a.m.k. í þeim tilvikum, þegar ekki er talin
ástæða til að kjósa skiptastjóra og ef bú er eignalaust, þannig að kröfu-
hafar verða að ábyrgjast kostnað, sem af málshöfðun leiðir. Ef Ijóst
er, að bú er eignalaust, verður ákvörðun um riftunarmál ekki tekin
með öðrum hætti en á skiptafundi, enda þurfa þá kröfuhafar að standa
straum af kostnaði við málshöfðun. Það er því nokkuð ljóst, að í þeim
tilvikum byrjar fresturinn að líða fyrst á skiptafundi.
Með lögum 98/1985, 1. gr., var 19. gr. gjaldþrotalaga breytt þannig,
að í sérstökum tilvikum getur kröfulýsingarfrestur orðið 6 mánuðir.
Vegna þessarar breytingar er mögulegt, að sex mánaða fresturinn líði,
áður en ljóst er hverjir lýsi kröfum í búið, ef fresturinn gæti byrjað
að líða við upphaf skipta. Ég tel, að slík niðurstaða sé aldeilis ótæk.
Benda má hér á úrskurð bæjarþings Reykjavíkur frá 28. september
í málinu nr. 1811/1987:
118