Tímarit lögfræðinga - 01.06.1990, Page 8

En hvers vegna skyldu dómarar og lögmenn ekki láta sér þetta í léttu rúmi
liggja. Dómstólar eru fyrst og fremst fyrir þá landsmenn sem þangað þurfa að
leita eða þangað eru kvaddir og eru þar með einn af hornsteinum stjórnskipunar
okkar. Vissulega er það svo en hér þarf jafnframt tvenns að gæta. Annað er það
að landsmenn hafa látið sig dómstólana furðu litlu varða. Helstu viðbrögð
gagnvart þeim er gagnrýni á meðferð einstakra mála, réttmæt eða óréttmæt eftir
atvikum. Almennur áhugi á starfsemi dómstólanna og aðbúnaði þeirra er
sáralítill og veitir því stjórnvöldum takmarkað aðhald. Hitt er að dómstólarnir
eru vinnustaðir dómara og einnig lögmanna að töluverðu leyti. Dómara og
lögmenn skiptir miklu máli hvernig að dómstólunum er búið bæði að húsakosti
og mannafla. Dómstörf eru þess eðlis að þeim verður að fylgja ákveðin reisn og
virðing sem góður aðbúnaður getur að nokkru leyti skapað og auðveldað að
halda, en slæmur aðbúnaður spillt. Þótt svo sé má aldrei gleyma því að mestu
máli skiptir sú virðing sem hver dómari og hver lögmaður ber fyrir sjálfum sér.
Ef sjálfsvirðingu skortir er tæpast hægt að gera kröfu um virðingu að utan.
En hvert stefnir í þessum málum? Er það dæmigert fyrir það sem koma skal,
að þeir sem daglega véla um fjármál þjóðarinnar virðast helst vilja koma
héraðsdómstólnum í Reykjavík fyrir í aflögðum geymslum og skrifstofum
ÁTVR, en spyrna við fótum að kaupa Útvegsbankahúsið við Lækjartorg, sem
ríkinu er falt til kaups á ágætu verði og myndi henta dómstólnum prýðilega.
Möguleiki á byggingu dómhúss í Reykjavík virðist ekki vera fyrir hendi. Hér
verður þó örugglega ekki tjaldað til einnar nætur heldur til aldar eða alda.
Þetta mál má væntanlega skoða sem prófstein á það hvaða hug hinir pólitísku
valdhafar bera til dómstólanna og þess starfs sem þar er unnið. Niðurstöðunnar
hljóta allir þeir sem láta sig þessi mál einhverju skipta að bíða með eftirvæntingu.