Tímarit lögfræðinga - 01.06.1990, Blaðsíða 54

greina, verður því ekki fullnægt með aðför frekar en sams konar kröfu sem
viðurkennd er fyrir venjulegum dómstólum. Loks skal tekið fram að aðfararhæf-
ar kröfur fyrir gerðardómi þurfa ekki alltaf að vera um greiðslu peninga. Um
fullnustu krafna sem ekki hljóða um greiðslu peninga fer þá með sama hætti og
um sams konar kröfu fyrir dómi.
5. KOSTNAÐUR AF GERÐARMEÐFERÐ
5.1. Gerðarmenn
Gerðarmenn eiga rétt á endurgjaldi fyrir verk sitt og ferðakostnaði eftir
reikningi. Þá er og líklegt að þeir þurfi hvorki að afhenda gerðardóm né skjöl
málsins nema gegn greiðslu eða viðhlítandi tryggingu nema samningar hljóði um
annað. Gerðarmenn geta almennt ekki stofnað til annarra útgjalda á vegum
gerðardómsins nema til þess liggi sérstök heimild. Þó er hugsanlegt að þetta geti
átt sér stað um minni háttar útgjaldaliði ef kostnaðurinn eða útgjöldin teljast
nauðsynleg til reksturs gerðarmáls.
Agreiningur getur orðið um það endurgjald sem gerðarmenn setja upp vegna
gerðarmeðferðarinnar. Samkvæmt 10. gr. gerðardómslaganna á héraðsdómari
úrskurð um slíkan ágreining. Við ákvörðun endurgjaldsins er líklegt að dómari
muni einkum líta á þann tíma sem gerðarmenn hafa varið í þágu gerðarmáls en
þeir hagsmunir sem í húfi eru koma þó einnig til skoðunar.
5.2. Aðilarnir
Gerðardómur á úrskurðarvald um málskostnað nrilli aðila nema því aðeins að
frá því sé vikið með ákvæðum í gerðarsamningi. Af þessu leiðir að gerðardómur
getur úrskurðað um málskostnað milli aðila jafnvel þó að gerðarsamningur hafi
engin ákvæði að geyma um þetta.
Gerðardómurinn á einnig úrskurðarvald um skiptingu þess kostnaðar sem
leiðir af starfsemi gerðardómsins. Þetta gildir nema því aðeins að aðilar hafi
vikið frá þessu með beinum ákvæðum þar um í gerðarsamningi. Umrædd regla
gildir aðeins um skiptingu gerðardómskostnaðarins á milli aðila. Gagnvart
gerðarmönnum sjálfum er ábyrgð gerðaraðilanna að jafnaði „solidarisk“.
6. GERÐARDÓMAR AÐ ÞJÓÐARÉTTI
6.1. Þjóðréttarsamningar
Gerðardómar sem kveðnir eru upp í samræmi við þjóðréttarsamninga sem
Island er aðili að skulu öðlast viðurkenningu og aðfararhæfi hér á landi eftir því
sem efni þeirra stendur til. ísland hefur enn ekki gerst aðili að neinum slíkum
þjóðréttarsamningi. Gerðardómar sem kveðnir verða upp í samræmi við
48