Búnaðarrit - 01.01.1890, Blaðsíða 13
9
grófari hlutum, og loks er hún næringarforði fyrir 6-
komna tímann.
Smámoldin er sambland ýmiss konar efna, og eru
aðalhlutirnir: sandur, leir, mold og kalk. í lienni eru
hin jurtanærandi efnasambönd svo leysanleg, að þau eru
aðgengileg fyrir jurtirnar, og því er hún hin eiginlega
raatjörð. En auk þessa heíir og smámoldin aíl til að
binda og geyma ýms uppleyst efnasambönd, sem nauð-
synleg eru jurtunum, og miðlar hún þeim, þegar þörf
gjörist; enn fremur getur hún dregið til sin lopttegundir,
vatnsgufu o. fl.
Þá verða og kemiskar efnabreytingar á smámold-
inni (sbr. bls. 7), sem liða samböndin í sundur og breyta
þeim á ýmsan hátt, svo að þau komast í hentugt á-
stand fyrir jurtirnar.
Af þessu leiðir, að þegar jörð er rannsökuð efna-
fræðisiega, þá er það smámoldin, sem rannsökuð er; en
jafnframt er þá hlutfallið á milli grófmoldar og smá-
moldar aðgætt
Þó smámoldin sje þannig mestvarðandi hluti mat-
jarðarinnar, þá væri hún samt ekki hæfileg til jurta-
gróðurs eða yrkingar ein sjer1, því hún er svo þjett, að
loptið kemst eigi nægjanlega inn i liana, og gætu því
i henni myndazt efnasambönd, er jurtunum væri skað-
leg.
Til þess að matjörðin sje frjófsöm, útheimtist því,
að hún sje sambland af smámoid og grófmold, en smá-
moldin þarf ætíð að vera miklu meiri. En hve mikið
vera skal af grófmoldinni, er undir því komið, hvort
mikið af smámoldinni er sandur, eða meginhluti hennar
1) Níldeltaið er undantekning írá pesau. Þar er matjörðin ein-
uugÍB smámold, og er sú jörð ]>ó mjög frjðfsöm; ]>6 álíta menu, að
frjófsemin væri enn meiri, ef ekki vantaði grðfmoldina.