Búnaðarrit - 01.01.1890, Síða 14

10
er leir. Sje smámoldin sendin, þá er eigi þörf á mik-
illi grófmold, en sje hún leirkennd, þá þarf töluvert
mikla grófmold, ef vel á að vera. í góðri akurjörð er
grófmoldin ^—1j6 & móti smámoldinni eða 6—20%-
b) TJndirlag (Undergrund) heitir það af jarðvegin-
um, er næst liggur matjörðinni og undir henni; í því
eru sjaldan moldefni og rætur jurtanna ná lítið ofan í
það. Að öðru leyti er undirlagið mjög ólíkt á ýmsum
stöðum. Stundum er það hart og þjett, og það engu
síður, þó matjörðin sje laus t. d. sandjörð1, en stundum
er það möl og grjót og þá holótt mjög. Hvorugt þetta
er gott, því sje undirlagið svo þjett, að vatn komist
annaðhvort alls ekki eða mjög nauðulega gegn um það,
þá verður það að setjast fyrir í matjörðunni; hindrar
það þá verkanir loptsins og kælir jörðina; en ef það er
holótt mjög, svo skolast nytsöm efni og efnasambönd
úr matjörðunni og niður í gegnum það. Bezt er því
það undirlag, sem hvorki er mjög þjett nje mjög holótt,
því það sleppir þá vatni í gegn um sig, en ekki sjerlega
fljótt.
Efnasamsetning undirlagsins er að jafnaði svipuð
matjörðunni á sama stað, af því hún er af því mynduð,
en sambönd efnanna eru í allt öðru ástandi. Þau eru
ekki í því ástandi, að jurtirnar geti notið þeirra; sum
eru mjög þungleyst, en önnur eru skaðleg, en á þessu
ræður framrœsla milcla bót, því hún greiðir loptinu að-
gang niður í undirlagið, og það smábreytist til bóta
(sbr. bls. 5 neðanmáls), svo að -rætur jurtanna geta far-
ið að greina sig í því og taka þar næringu. Það má
1) Aursteinn (Ahl.) er þannig sumstaðar i undirlagi sandjarðar;
hann er sandur samanlímdur af húmussfirum, járnsambðnduin
(ryði og járnsýringi).