Búnaðarrit - 01.01.1890, Side 16

12
er víða annarstaðar, en það á rót sína að rekja til járns-
ins i steinum þeim, sem basalt og dólórít er sam-
sett af.
Sandurinn getur verið leysanlegur eða óleysanleg-
ur; því meira af honurn, sem er kvarz og glimmer, því
óleysanlegri er liann.
Sandur hitnar mjög fljótt, og því fljótar, sem hann
er dekkri, en hann kólnar og fljótt1. Hann getur eigi
drukkið í sig meira en 20—30°/o af vatni, og því minna
er það, sem hann er grófgjörðari. Eigi getur hannhafið
vatn frá undirlaginu, og ekki heldur dregið til sín
vatnsraka úr loptinu; hann bindur og eigi uppleyst
efnasambönd, heldur skolast þau burtu. Sandjörðin er
því heit og þur, en af því leiðir, að öll moldefni, t. d.
myki, leysast fljótt í sundur í henni; má því eigi bera
ljettleystan áburð á hana eða mikið í senn, því þá skol-
ast hin jurtanærandi efni á brott, áður þau geta orðið
jurtunum að notum.
Kostir sandjarðar eru þeir, að þœgilegt er að vinna
að lienni2 3, að hún þornar fljótt á vorin, svo að snemma
verður í hana sáð, og að hún er heit.
Ókostirnir eru aptur á móti, að hún verður opt o/
þur, þegar fram á sumar kemur, svo að jurtirnar skrælna,
og að hún bindur eigi uppleyst næringarefni jurtanna,
svo að þau skolast burt með vatninu8.
1) Því er Jiað, að hitinn í sandeyðimörkum er ópolandi á daginn.
Að deginura verður sandurinn í Sahara t. d. allt að 70° heitur, en
á, nóttunni fellur hitinn ofan undir frostmark.
2) Hún er laus í sjer og raolnar því fljótt, eigi tollir hfin hold-
ur við verkfæri, hvort heldur er plógur eða önnur verkfæri, og þess
vegna er öll vinna að henni ljett; í þessum skilningi er það því,
að sandjörð opt er kölluð ljett jörð.
3) Einn er enn sá aðalókostur sandjarðar, að hún fýkur til í