Búnaðarrit - 01.01.1890, Page 48
44
verður gamsetning þess því líkari þvi en við mætti bú-
ast eptir kolsýrumyndaninni, sem talin er svo mikil, að
nemi 1800—38600 pottum á dagsláttustærð yíir sólar-
hringinn. En þetta er byggt á rannsóknum, er fransk-
ur náttúrufræðingur, Koussingault, gjörði yfir kolsýru-
myndunina. Sami náttúrufræðingur telur samsetningu
jarðloptsins þessa:
í 100 rúmtöknm jarðloptsins kolsýra súrefni holdgjafi
í áburðarlausri sandjörð 1 rúmtak 19 rúmtök 79 rúmtök
- rakri sandjörð, sem borið var á 9*7 10.s - 79 —
- leirjörð 0-6 20.0 - 79 —
- garðmold þurri o.„ - 19-o - 79.4-
- garðmold rakri 1-12 18.„ - 79 —
En í andrúmsloptinu ö-ol 21 — 79 —
IX. Hin jurtanærandi efnasambönd í matjurðinni.
Þau eru í þrennu ásigkomulagi, sem sje:
1. Uppleyst í jarðvatninu.
2. Upptekin (absorberet) í smámoldinni.
3. Óuppleyst í steinum og jurtaleifum.
Þau efnasambönd, sem annaðhvort eru uppleyst í
jarðvatninu eða upptekin af smámoldinni, eru í jurtun-
um aðgengilegu ástandi, eins og áður er getið. Þau
þeirra sem óuppleyst eru, eru að vísu eigi aðgengileg,
en verða það þó smámsaman fyrir rotnun, loptmolnun
og leysandi verkanir jurtarótanna, og liafa því einnig
töluverða þýðingu.
Hin helztu jurtanærandi efnasambönd í matjörðinni
eru, auk vatnsins, 4 sýrur og 5 stofnar, sem sje:
Sýrur
Saltpjetursýra
Brennisteinssýra
Fosforsýra
Kolsýra
Stofnar
Ammóníak.
Kalí.
Kalk.
Magnisia.
Ryð.