Búnaðarrit - 01.01.1890, Síða 54
60
nauðsynlegt í matjörðinni, og innihaldi lmn íjarska lít-
ið af því, þá hlýtur hún að vera ófrjófsöm.
Gibs og brennisteinssúrt ammóníak leysa kalísöltin
or) ftytja Jkvli lengra niður í jörðina, svo að djúpgengar
rœtur liafa þeirra not. í þessu liggur að líkindum að
nokkru leyti það, hve vel gibs heíir reynzt, sem áburð-
ur handa jurtum með djúpgengum rótum t. d. smára,
o. fl.
Kalk (CaO) er mjög misjafnlega mikið í matjörð-
inni; stundum nemur það mörgum prósentum (kalkjörð=
mergeljörð), en vanalega er það 0.5—2°/0 í góðri jörð.
Minna kalk en 0.5°/0 er allt of lítið. Kolasúra kalkið
er mest vert en kísilsúrt kalk er lakast af hinum vana-
legu kalksöltum í jarðveginum.
Um þýðingu kalksins er áður talað með tilliti til
efnatökuafls smámoldarinnar o. s. frv. (bls. 27, 47
og 18).
Magnisía (MgO) er í líkum samböndum sem kalk,
en miklu er minna af magnisíu til jafnaðar — sjaldan
yfir 0.5°/0. E>ar, sem salt er í jörðinni, t. d. nærri sjó,
þar myndast klormagnium, eða ef klórkalíum er haft til
áburðar. Klórmagníum er uppleysanlegt og er eitur
fyrir jurtirnar, sje nokkuð til muna af því.
Byð (Fe208) er mjög mikið í sumum jarðvegi. Það
hefir marga eiginleika sameiginlega við leirjörð svo sem
áður er á minnst, og er því mikilsvert. En hvort það
geti þó ekki verið of mikið sumstaðar hjá oss, má víst
álíta vafasamt. Efnatökuafl þeirrar jarðar, sem mikið
ryð inniheldur, er vitaskuld töluvert, en þar sem mikið
er af ryði, er og liætt við járnsýringi, en hve skaðleg-
ur hann er, hefir þegar verið minnst á (bls. 47 og
víðar).