Búnaðarrit - 01.01.1890, Page 62
58
Þegar tafla þessi er athuguð, þá hljóta menn strax
að veita því eptirtekt, hve þyngdarminkun islenzku
jarðtegundanna er mikil, og miklu meiri en hinna út-
lendu. Slík þyngdarminkun er öldungis óvanaleg, en
liggur í því, hve vatnið er mikið og einkum hið kem-
iskt bundna vatn. En hve mikið kemiskt bundna vatn-
ið er, bendir til þess. að mjög mikið hljóti að vera af
vatnskendum kísilsúrum söltum í smámoldinni- og öðr-
um þeim samböndum, sem einkum innihalda kemiskt
bundið vatn (sbr. bls. 38), enda sjest þetta líka, þegar
litið er á, hve mikið er af kalki, ryði, o. s. frv. í sílí-
kötum.
Og sjeu nú þessi atriði hugleidd í sambandi við
það, sem sagt hefir verið um efnatökuaflið hjer að
framan, þá er það ljóst, að þær íslenzku jarðtegundir,
sem lijer er um að ræða og rannsakaðar hafa verið
efnafræðislega, hljóta að liafa milcið efnatöJcnafl, þó það
standi að líkindum í engu beinu hlutfalli við það, hve
mikið hið kemiskt bundna vatn og sílikötin eru. Það
mun og vera óhætt að ætla yfir höfuð, að íslenzkur
jarðvegur standi eigi á baki jarðvegi Norðurlanda hvað
efnatökuafi snertir, ef hann stendur eigi framar, því
það einkennir basaltjörð að hún heíir þennan kost á
háu stigi. En um þetta verður þó, því miður, ekkert
ákveðið sagt, fremur en svo margt annað, sein órann-
sakað er hjer á landi og lítil athygli er veitt, eins og
það skyldi vera þýðingarlaust,
Það er svo að sjá af þeim efnarannsóknum, sem
fyrir liggja, að jarðvegurinn hjer á landi sje miklu
fremur ríkur en snauður af nokkrum hinna mestverðu
jurtanærandi efnasambanda, svo sem er fosforsýra og
holdgjafasambönd. — En aptur eru járnsamböndin tor-