Búnaðarrit - 01.01.1890, Page 100

96
dugnaður Englendinga, standi í nánu sambandi við fæði
þeirra.
Ölluin náttúrufræðingum ber nú saman um, að
kröptug fæða, þ. e. mjólk, kjöt og önnur matvæli úr
dýraríkinu, sje yfir höfuð skilyrði fyrir harðfengi og
dugnaði, og einn af heimspekingum þessarar aldar, Mole-
schott, segir: jjÞar sem menn gefa sig mikið við fjár-
rækt, geta menn haft mikið af mjólk og osti til fæðis,
en annarsstaðar ekki, og þar sem nóg er af mjólk og
osti, þar er líka nóg af kjöti, og þar sem menn liafa
nóg af kjöti, verða menn blóðríkir, en af þvi koma
hraustir vöðvar, göfugt lunderni og blossandi fjör og
hugrekki“.
Pað er auðsætt, að íslendingar, sem vinna árið uin
kring erfiðisvinnu, utanlmss, jafnaðarlega í hretviðrum
og kulda, þurfi að hafa kröptugri fæðu en flestar aðrar-
þjóðir — þurfa að hafa meira af fæðu úr dýraríkinu.
Það á því næsta illa við, sem sumstaðar er farið að
tíðkast hjá bændum, að heimilin eru fædd að mestu á
kornmat frá því líður á vetur og langt íram á vor.
Sg var tíminn, að ekki þurfti að kvarta undan því, að
íslendingar liefðu of lítið til matar af kjöti, fiski og
annari kraptfæðu; það sýnir skýrslan um vistina á
Hólum í Hjaltadal á átjándu öld, sem stendur í tímariti
Bókmenntafjelagsins 1886. Kornkaup bænda voru lengi
næsta Iítil—máske oflítil,—en þau liafa aukist drjúgum
síðan leið á þessa öld. Fyrir rúmum 100 árum eða
1784 fluttist til íslands, eptir því sem ráða má af skýrsl-
um um landshagi á íslandi, alls af rúgi, byggi, baun-
um, mjöii, grjónum, rúmlega 4/10 tunnu á mann; 1816
voru kornvöruaðflutningarnir líkir því, sem þeir voru 1784
í samanburði við fólkstöluna. 1845 liöfðu aðflutning-
arnir aukist svo, að þá komu rúmlega 8/10 tunnu á