Búnaðarrit - 01.01.1890, Síða 123

119
gnægð matjurta, væri því varið til þess, og hins vegar,
þegar árlega kvartar allur þorri manna um bjargarleysi,
og enn fremur, að á hverju ári fara margar þúsundir
líknardyr landssjóðs með allri þeirri auðmýkt, sem til væri. Nti
kemur gamli Jón á fundinn. Hanu var orðinn blindur og örvasa.
Hann kafði lengi verið hreppstjóri þar i Bveitinni og bjargvættur
hennar. Með ráðum og dugnaði hafði hann aftað sjer mikilla cfna
og þar með traust og virðing allra hreppsbáa. Kjett af gömlum
vana leita menn nú ráða til hans. „Hefði jeg verið yngri“, segir
karl, „mundi jeg ekki hafa eef.ið þegjandi hjá, en nti er jeg að
þrotum kominn með ráð sem annað, eins og allir sjá. — Það hefðu
ekki þótt sjerleg vandræðí í æsku minni að lifa á þessum fram-
fara-tímum, er svo eru nefudir. Yissulega hefur og margt breyzt
til batnaðar það, er að atvinnu lýtur. En hvað gildir það, ef þarf-
irnar aukast margfalt meir. Fyrrum hlutu menn að neita sjer um
marga þarflega nautn og æskilega skemmtun, en viuna þó af ýtr-
asta mcgni til að geta lifað. Þá dugði ekki að kveina, þótt eitt-
hvað skorti, heldur berjast áfram með djörfung og yfirvinnn allar
þrautir með karlmennsku. — Nti er öldin önnur: vesalmennska,
vantraust og kveifarskapur einkennir hina ungu kynslóð. Þjer
fyllizt óþreyjn og kvíða undir eins og eittlivað skortir og leitið
hugsjtikir annara hjálpar, í stað þess að sýna sjálfsafneitun og
hjálpa yður sjálfir með iðni og ntorku. Ilafið þjer enga hugmynd
uin hina miklu auðlegð, sem lijer er hulin ? — Hvað er auðlegð
annað en vinnukraptar mannsins og afurðir landsins? Þjer þekkið
allir móinn, scm lijer er fyrir ofan sveitina. Ilann er 50 dagslátt-
ur að stærð, en hefur um uldur og æfi verið arðlaus, þvi að þar er
varla stingandi strá. En — takið nti eptir seinustu orðum gamla
Jóns — þar er fólginn fjársjóður, er hefur að geyma 45,000 krón-
ur. Það yrði happasælla fyrir yður að grafa hann upp heldur en
að leita volandi láns hjá landssjóði eða einstökum mönnum, því að
einhvern tíma koma þá skuldadagarnir11. — Allir hvcsstu augun á
gamla Jón og hugðu haun orðinn gamalærau, enda hafðist ekki
orð úr lionum franiar. Menn gátu ekki trúað þessu, sem hanu
sagði, en þorðu þó eigi að neita ]>ví beiulínis, því að enginn vissi
til að hann hefði farið með ósnnnindi, þau 90 ár, sem hann hafði
lifað. Orð hans höfðu óskiljanlegan töfrakrapt. Menn fóru að
bera sig saman um, hvort nokkuð mundi þýða að fara að leita að