Búnaðarrit - 01.01.1890, Page 138

134
skiptir eítthvað við, en svo líka á hinn bóginn við
peningaveskið sitt, sem hann ýmist lætur eitthvað í eða
tekur eitthvað úr, við fatnað sinn, við skepnurnar
sinar, ef hann á þær nokkrar, og fram eptir þeim
götunum.
Reikningahækur eru vanalega strykaðar þannig,
að annaðhvort hver opna í bókinni eða þá hver blað-
síða fyrir sig, sje löguð til að skrifa á reikninga. Efst
er þverstryk og þar fyrir ofan er skrifuð fyrirsögn
reikningsins, er gefur til kynna við hvern reikningur-
inn er haldinn. Niður frá þverstrykinu er svo rúminu
skipt með langstrykum í dálka. Fremst er dálkur fyrir
tímann, og í hann er skrifað efst ártalið, en svo neðar
mánaðardagarnir, þegar eitthvað er fært til reiknings,
látið úti eða tekið inn. Aptan við þennan tímadálk
kemur svo breiður dálkur til að rita greinilega í hvert
reiknings-atriði, og seinast er annaðhvort einn peninga-
dálkur, ef úttak og innlag er liaft sitt á hvorri síðu,
eða þá tveir peningadálkar ef úttak og innlag er haft
á sömu blaðsíðunni. Að hafa úttak og innlag sitt á
hverri blaðsíðn er ef til vill greinilegra fyrir viðvaninga
og bókin getur þá verið í minna broti, en þá þarf reikn-
urinn optast meira rúm í bókinni, af því að miklu fleiri
atriði þarf þá optast að rita á aðra blaðsíðuna heldur
en aðra. Hvort sem peningadálkarnir eru sinn á hvorri
blaðsíðu eða báðir á hinni sömu, þá er ritað sitt fyrir-
sagnarorð yfir hvorum þeirra. Margir hafa þessi fyrir-
sagnarorð á latínu og setja yfir fremra dálkinn (þann,
sem er til vinstri handar) orðið debet, en yfir hinn apt-
ari (til hægri handar) orðið credit1-, hjer eru þó höfð, í
1) í stað orðanna: „debet“ og „credit" er og algengt að
hafa orðin; „meðtekið" og „goldið“ eða „úttekið“ og „innlagt“.