Hugur - 01.01.1992, Page 83

Hugur - 01.01.1992, Page 83
HUGUR Hvernig Descartes erfornlegur 81 í Þeaítetosi (184 b-e) bendir Platon á að einhver ein vera, sálin, þurfi að vera til, þar sem öll skilningarvit komi saman. Annars hlytu augljóslega að vera í okkur margar ótengdar skynjanir „eins og her- menn í tréhesti". Grískir heimspekingar sem á eftir Platoni komu, eins og Aristóteles, Stóumenn og Alexander, fylgdu honurn í þessu og töldu nauðsynlegt að taka tillit til einingar skilningarvitanna þegar þeir gerðu grein fyrir skynjuninni og sálinni yfirleitt. Alexander fjallar ítarlegast og nákvæmast um þetta þeirra höfunda sem varðveist hafa.5 Eins og vænta mátti byggir hann kenningu sína á Aristótelesi í öllum aðalatriðum, en vegna þess hve umfjöllun Alexanders er ítarleg dregur hún frant í dagsljósið mörg álitamál sem leynast í greinargerð Aristótelesar sjálfs. í riti sínu Um Sálina vakti Aristóteles máls á eftir- farandi spumingu: Ur því að við sjáum hið hvíta og hið sæta og hverja skynjun í tengslum við aðra, í krafti hvers sjáum við að þær eru mismunandi? (426 b 13- 15). Þetta reynist vera örðug spuming. Aristótelesi virðist augljóst að sama skilningarvitið greini jafnvel andstæðar skynreyndir í sömu athöfninni, en þó er óhugsandi að sanra skynfærið verði fyrir áorkan andstæðra afla á sama tíma, að því leyti sem það er óskipt og í óskiptum tíma. (426 b 30-33). Alexander tekur upp þennan vanda og ræðir allítarlega. Hann kemst að þeirri niðurstöðu að „undirstaða" allrar skynjunar sé hið sameigin- lega skilningarvit (he koine aisþesis) sem sé að finna í miðstöð- varskynfærinu, hjartanu. Hann tekur dæmi af miðju hrings og geislun hans til að varpa ljósi á samband hins sameiginlega skilningarvits og hinna sérstöku skilningarvita. Alexander segir: 5 Sjá Alexander frá Afródísías, De anima, s. 59-66 (Supplementum Aristotelicum, Vol. II, I: Alexandri de anima liber cum mantissa, ritstj. J. Bruns (Berlin, 1887)). Enska þýðingu og skýringar á De anima eftir Alexander má sjá í Tlte De Anima of Alexander of Aplirodisias: A Translation and Commentary eftir Athanasios P. Fotinis (Washington D. C. 1979).
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124

x

Hugur

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.