Hugur - 01.01.1995, Page 97

HUGUR
Vélmenni
95
Af þessu varð mér vel ljóst, að ég var veruleiki og að allt eðli eða
náttúra þessa veruleika var að hugsa og að þessi veruleiki var
staðlaus í rúminu.* *
Ef við bræðum saman þá kenningu Descartes að allt eðli manns sé
að hugsa og þá kenningu Hobbes að hugsun sé í því fólgin að möndla
með tákn þá fáum við út að allt mannlegt eðli sé fólgið í því að
möndla með tákn. Ef þessi kenning er rétt þá er ekki mikill munur á
mönnum og tölvum. Heimspekilegar forsendur fyrir kenningum um
mannshugann svipuðum þeim sem búa að baki gervigreindar-
fræðunum voru sem sagt að nokkru leyti komnar fram þegar á 17.
öld.
Nú á 20. öld hafa verið settar fram ýmsar útgáfur af formhyggju um
hugsun. Ein sú frægasta er í bókinni The Language of Thought eftir
bandaríska heimspekinginn Jerry Fodor. í þessari bók heldur Fodor því
fram að heilinn eigi sér mál og upplýsingarnar sem hann geymir og
vinnur með séu skráðar á þessu máli sem og forskriftirnar sem unnið
er eftir. Þetta er auðvitað ekki sama mál og menn tala sín á milli og
þarf ekki að líkjast því neitt frekar en vélamál tölvu líkist þeim
merkjum sem hún notar til að hafa samband við menn eða aðrar vélar.
Eg þarf ekki að leggja neitt mat á þessar kenningar um mannlega
hugsun til að fullyrða að ef hugsun er fólgin í því einu að möndla
með tákn eftir aðferðum eða algóriþmum þá er hægt að gæða tölvur
raunverulegri hugsun og þá verðum við að fallast á seinni partinn af
kenningu Turings. En hvað ef hugsun felur í sér eitthvað annað en
þetta, er þá útilokað að gæða tölvu raunverulegri hugsun? Nei, eins
og ég útskýri í næsta kafla er málið ekki alveg svo einfalt.
3. Kafli: Hermilíkön
Tölva sem keyrir skákforrit teflir raunverulega skák. Tölva sem keyrir
körfuboltaforrit leikur hins vegar ekki raunverulegan körfubolta heldur
bara eftirlíkingu af körfubolta. Ástæðan er sú að skák er táknkerfi,
þ.e. samsett úr táknum og reglum um uppröðun þeirra og tilfærslu,
en körfubolti ekki. En tölva sem stjórnar skurðgröfu grefur
raunverulegan skurð og skurður er ekki táknkerfi heldur farvegur fyrir
vatn.
11 Descartes 1991 bls. 99.