Dvöl - 01.10.1941, Side 44

282
D VOL
I r gömlnm kvæðasyrpnm
VIII. Eggert Ólafsson
1. des. 1726 - 30. maí 1768
Tekið liefir Hainan Sveinn f Dal
Eggert Ólafsson var fæddur í Svefn-
eyjum á Breiðafirði; elzta barn foreldra
af dugandisgóðum bændaættum. Var Ól-
afur Gunnlaugsson faðir hans merkur
bóndi og vel hagmæltur að þeirrar aldar
hætti og orti m. a. háttatal með um 600
háttum.
Eggert fór í Skálholtsskóla 15 ára og út-
skrifaðist þaðan tvítugur. Fór sama ár til
Kaupmannahafnarháskóla til náttúru-
fræðináms. Eggert tók snemma til að rita.
Meðan hann er í háskólanum ritar hann
og gefur út jarðfræðilegt rit um ísland,
og árið 1751 kemur út önnur bók eftir
hann um svipað efni. Árið 1750 fara þeir
Eggert og Bjarni Pálsson í náttúrufræði-
legan leiðangur til íslands, og tveim ár-
um síðar eru þeir gerðir út af vísinda-
félagi í Kaupmannahöfn til að kynna sér
betur eðli og auðsuppsprettur landsins.
Störfuðu þeir að því í fimm sumur, og
fóru um flest héruð landsins, gengu á
Heklu og Snæfellsjökul, könnuðu Surts-
helli allnákvæmlega og gerðu margskon-
ar landfræðilegar og náttúrufræðilegar
rannsóknir. Er þaðan runnin hin merka
Ferðabók þeirra félaga, er gefin var út
í Sórey 1772. Eggert fór utan árið 1757,
mannanna í hinni tvístruðu liðs-
sveit höfðu verið frá Badó. Hann
reikaði eins og afturganga milli
kofanna, sem enn voru óbrunnir. í
einum þeirra rakst hann á líkið
af föður Adindu. Hann hafði feng-
ið byssusting í brjóstið. Rétt hjá
föðurnum lágu líkin af bræðrum
Adindu þremur, drengjunum,
nánast börnum.
Ekki langt í burt fann hann lík
Adindu, alls nakið og hræðilega út-
leikið.
Ofurlítil blá línræma var á gap-
andi sári á brjósti hennar. Það sár
virtist hafa bundið enda á miklar
og þungbærar þjáningar.
Seidja hélt áfram förinni og réð_
ist á móti nokkrum hollenzkum
hermönnum, sem hröktu fáeina
uppreisnarmenn með byssustingj-
um sínum inn í eldslogana. Hann
gekk beint á móti byssustingjunum
og sparn fast við, þar til stálsveðj-
an sökk á kaf í brjóstið á honum.
Nokkru síðar var mikið um dýrð-
ir í Batavíu. Nýir sigrar hollenzka
hersins í Austur-Indíum höfðu
mjög aukið frægðarorð það, sem
af honum fór. Landstjórnin lét þau
boð út ganga, að friði og spekt hefði
aftur verið komið á í Lampúneyj-
um. Hollandskonungur sæmdi enn
á ný margar hetjur titlum og tign-
armerkjum, að ábendingu stjórn-
vitringa sinna og ráðgjafa.
/