Dvöl - 01.01.1944, Page 22

16
D VÖL
aSi ekki meira en 10 kindur fram
yfir það, sem hún nú fóðrar, og
enda þó það væru ekki nema 5
lömb, sem hún fóðraði meira, það
eru þó einir 3 eða 4 dalir.“
Aðkomumaður: „En ef endur-
bót jaröar þinnar kostaði 10 dali
árlega í fyrstu?“
Þjóðólfur: „Fari það þá kolað, '
ef ég vil skipta mér neitt af því.“
Aðkomumaður: „Þú átt ekki að
dæma svona fljótt, Þjóöólfur. Ef
þú nú t. d. ekki þyrftir að kosta
til 10 dölum nema í 5 ár, en
betraðir þar við jörðina svo mikið,
að hún í 20 ár gæfi 5 ríkis-
dala virði meira af sér en áður,
ætli þú vildir þá ekki gera það?“
Þjóðólfur: „Nei, langt frá. Ég
hef helmings skaða á því.“
Aðkomumaður: „Þú hefur ekki
gætt vel að, Þjóðólfur. Þegar þú
gefur út 10 dali árlega í 5 .ár, þá
hefur þú látið úti 50 dali til
samans, en þegar þú færð aftur 5
dali í 20 ár, þá hefur þú fengið 100
dali aftur.“
Þjóðólfur: „A-ha, ég hef þá
helmings ábata. Blessaður vertu,
segðu mér, hvernig ég á að fara
að því.“
Aðkomumaður: „Ekki þori ég
strax að lofa iþér helmings ábata,
en töluverðan ágóða skaltu fá, ef
þú vilt hlýða mér, því hollt er
heima hvað.“
Sighvatur: „Hvað heldur þú,
gamli maður, um verksmiðjurnar,
sem hann Önundur var að tala um.
Heldurðu, að þær geti innleiðzt hér
á landi?“
Aðkomumaður: „Ég sagði ykk-
ur það áðan, að einstaka verk-
smiðjur kynnu að lukkast, en þá
þarf maður íyrst og fremst að
kunna að fara með þær, og þar
næst þarf töluverða peninga til að
kaupa þær og koma þeim í gang,
en þá vantar oss flesta íslend-
inga. En þegar einn hlutur útkref-
ur meiri kostnaö en einn eða tveir
menn geta staðizt í útlöndum, þá
leggja fleiri saman og skipta svo
ágóðanum á milli sín eftir tiltölu.
Á þennan hátt eru þau stærstu
og ábatasömustu fyrirtæki stofn-
uð og framkvæmd í útlöndum, sem
ekki gátu öðruvísi á komizt. Þar
á móti er þess háttar félagsskapur
svo ókunnur á landi voru, að eng-
inn þess vegna þorir að innganga
hann. Lærðu menn að þekkja hann
og hans nytsemi eins vel og sann-
mælin: Betur mega tveir en einn,
munur er að mannsins liði og bet-
ur sjá augu en auga, þá er ekki
ólíklegt, að menn kynnu að byrja
á mörgu, sem lengi hefur niöri leg-
ið eða aldrei tíðkazt hér á landi
að undanförnu.“
Sighvatur: „En hvað heldur þú
um höndlanina. Mér finnst hún
vera býsna erfið á þessum tímum.
Ætli að það væru engin ráð til að
bæta hana?“
Aðkomumaður: „Þung spursmál
leggur þú fyrir mig, Sighvatur, og
varla mun ég geta svarað þeim
öllum svo þér líki, en líklegt er, aö