Dvöl - 01.01.1944, Síða 43

DVÖI,
37
ftiargra leiðangra.Hann hefur einn-
ig getið sér mikla frægð sem her-
naaður og sjóhetja. Evans hefur
mörgum sinnum horfzt í augu við
dauðann. Hann komst í nálægð
hans þegar í fyrstu för sinni til
Suðurskautslandsins, þá tuttugu og
eins árs að aldri. Þá lá nærri að
þann færist í ísflá. Hann barðist
einnig við dauðann í Kyrrahafinu,
er hann synti með línu gegnum
brimgarðinn út í skip, sem steytt
hafði á skeri, og bjargaði þannig
áhöfn þess. Það var þrekvirki, og
hann hlaut æðsta heiðursmerki
fyrir.
Dauðinn var einnig á hælum
hans hvað eftir annað í heims-
styrjöldinni miklu 1914—18. En þó
hefur barátta þessa hugdjarfa
ttranns við dauðann aldrei verið
5afn hörð og miskunnarlaus og í
lökulförinni miklu í leiðangri
Scotts, og með henni skulum við
nú fyigjast.
hað er morgunn hins 4. jan. 1912
yhr hinni eilífu, hvítu auðn, sem
umkringir suðurskaut jarðar. Ev-
ans og hinir tveir félagar hans —
Tom Crean og William Lashly —
standa og horfa á eftir Scott og fé-
^Ögurn hans, sem halda til suðurs.
hÖur en kallfærið þrýtur hrópa þeir
Þrjh stutt kveðju- og árnaðaróp til
Su®urfaranna, en þeir vita ekki þá,
þetta verða síðustu raddirnar
rrá mannheimi, sem munu ná eyr-
Urn Scotts og þessara félaga hans.
Evans og tveir aðrir hafa fylgt
Scott og dregið hlesstan sleða sjö
hundruð og fimmtíu mílna leið inn
á jökulinn. Hlutverk þeirra var að
koma fyrir birgðastöðvum með leið-
inni handa Scott á afturleið hans
frá suðurskauti. En nú skilur leiðir.
Ráðgert hafði verið, að Evans færi
til baka við fjórða mann, en áð-
ur en þeir Scott kvöddust, bað hann
Evans um að láta sér eftir einn
þeirra, til þess að auka líkurnar
fyrir því að ná til pólsins. Braun
liðsforingi varð fyrir valinu og fór
með Scott.
Evans horfir á eftir þeim ásamt
félögum sínum tveim, og þeir eiga
fyrir höndum sjö hundruð og fimm-
tíu mílna jökulleið til skipsins, sem
liggur við jökulröndina. Það er erf-
iður áfangi.
Þeir voru nú staddir í tíu þúsund
feta hæð yfir sjávarmál. Við þeim
blasti bleik og þögul hin lífssnauö-
asta auðn þessa hnattar. Þessir þrír
menn stóðu í sömu sporum og
horfðu á eftir litla hópnum, sem nú
var eins og dökkur depill að sjá
á hinni hvítu breiðu. Þeir störðu
unz depillinn hvarf — og þeir voru
einir.
Að endaðri fyrstu dagleið heim-
fararinnar, komst Evans að þeirri
niðurstöðu, að með níu stunda ferð
á degi hverjum, mundu þeir ekki
ná til skipsins, áður en vistir þryti
algerlega. Hann skýrði félögum sín-
úm frá þessari athugun sinni, en
þeir kváðust reiðubúnir að ferðast
tólf stundir á dag. Það var ofur-
mannleg þrekraun í því færi og
veðurlagi, sem þarna var um að