Hlín - 01.01.1960, Side 9

Hlin
7
lijer væri um breliur einar að ræða af hendi Dana. En
fullvalda þjóð getur ekki heimtað af öðrum en sjálfri sjer,
sínu eigin þingi, stjórn og seðlabanka að varðveita gildi
síns eigin gjaldeyris. Síðan þetta gerðist hafa atvinnuhætt-
ir landsmanna gerbreyst, og þá jafnframt allar aðferðir
og ráðstafanir um hyggilega stjórn efnahagsmála. Það má
því telja nokkura vorkunn, Jró fjármálaþekking hal'i á
stundum drattað fulllangt á eftir nýjum staðreyndum.
Þar á jeg þó ekki við hin síðari ár. Almenningur skilur
aðalatriði þessara viðfangsefna, aljringi hefur þaulrætt
J>að síðasta áratuginn, og meðal starfsmanna þjóðarinnar
eru hinir hæfustu menn, sem fylgjast með kröfum tímans.
Þegar vjer íslendingar fengum stjórnarskrá og inn-
lenda fjárstjórn fyrir 86 árurn, þá bjuggu flestir lands-
menn í sveitum. En störfin voru fjölbreytt fyrir því: hey-
skapur, skepnuhirðing, heimilisiðnaður og farið í verið á
vertíð. Áhöld voru frumstæð, og afköst Jrví lítil, en Jjað
sem rnest krepti að var óhagstæð verslun, sem dró arðinn
út úr landinu. Þá var kappkostað að hafa sem minst við-
skipti, og vera sjálfum sjer nógur. Fornar dygðir Jjrifust
samt furðanlega við Jressi kjör, og merkileg menning.
Ganrla baðstofan, þar sem heimilisfólkið safnaðist saman,
er oss tákn Jress besta, sem aðþrengd þjóð ástundaði og
varðveitti uin aldir. Baðstofan var lítið þjóðfjelag, þar
sem glóð aldanna kulnaði aldrei að fullu.
Með skútuöldinni Iiefst verkaskiltingin í íslensku
þjóðfjelagi fyrir alvöru. Með stærri skipurn og nýjum
vjelakosti fara fólksflutningar ört vaxandi. Útgerðin Jrarf
örugga höf'n í staðinn fyrir gamla, rudda vör. Sjómenn-
irnir flytja „á mölina"! Erlendir togarar skafa grunnmið-
in, og opnir bátar hverfa úr sögunni. Heimiiisiðnaði
ltnignar við fólkseklnna, vefstóllinn þagnar, en rokkur-
inn suðar enn um stund. I staðinn fyrir salúnsofnar
ábreiður kernur rósprentaður shirtingur. Gilitrutt hirðir
ullina, og iðnaðurinn flyst úr landi.
Og enn eykst verkaskiptingin. Nú byrjar nýr iðnaður