Hlín - 01.01.1960, Page 10

8
Hlin
að vaxa upp í kaupstöðum, fyrst af veikum mætti, en hef-
ur þróast ótrúlega á.síðustu áratugum. Vjer þekkjum öll
þessa sögu. Gamla baðstofan er horfin, en þjóðfjelagið er
orðin ein stór baðstofa með öllum þeim gömlu og fjöl-
mörgum nýjum starfsgreinum. Jeg er ekki að áfellast
þessi umskipti. Verkaskipting er nauðsynleg í nútíma-
þjóðfjelagi. JÞað líður nú öllum betur en áður. En máske
oss takist betur að leysa viðfangsefni vors nútímaþjóð-
fjelags, ef vjer minnumst þess, að í baðstofunni þarf að
ríkja góður vilji og góður andi. Baðstofan gamla, en ekki
Valhöll hin forna, er hið rjetta tákn heilbrigðs þjóð-
fjelags.
Vjer minnumst þess frá hinu fyrra tímabili, að mögu-
leikarnir voru ekki miklir og úrræðin fá. Börn voru ekki
borin út beinlínis, en sjergáfur og hæfileikar gerðu menn
stundum að útlögum síns eigin þjóðfjelags. Þegar Björn
Gunnlaugsson siglir til háskólanáms, segir stiftsprófast-
urinn, sem síðar varð, í Görðum: „Annar stúdent sigldi —
hann heitir Björn og er mesta viðundur vor á meðal, og
einasta skapaður til þess að spekúlera, og það í hinu háa.
En af því vjer íslendingar brúkum ekki þessháttar fólk
lijer, svo var vel hann komst hjeðan, hvað sem forsjónin
getur svo gert úr lionum." — Björn varð síðar einn liinn
mesti nytsemdarmaður sinnar ættjarðar. Svona var það,
og þessa megum vjer minnast, þegar vjer lítum yfir hinn
stóra hóp íslenskra námsmanna, sem nú eiga kost á að
velja sitt eigið hugðarefni til náms, innanlands og utan,
og á jeg þar ekki við háskólamenn eina, heldur einnig
allan þann fjölda, sem leggur stund á verkleg fræði, iðnir
og listir, og nú getur gert sjer vonir um að ættjörðin hafi
„brúk fyrir þessháttar fólk“, að loknu námi.
Þúsundir sjermentaðra manna stunda nú þau störf og
listir, sem hvorki voru rækt nje nokkurs virt á þeim tíma,
þegar Björn Gunnlaugsson slapp utan. Það er fagnaðar-
efni, að fjölbreytnin bjargar nú gáfum, sem áður voru
duldar, og gátu jafnvel orðið dragbítur, og örugt að ís-