Tímarit um uppeldi og menntamál - 01.01.1892, Síða 85

að þeir eru ekki eins vitrir og vandaðir og þeir
þykjast vera, eða eins strangir við sjálfa sig ogþeir
eiga að vera—.
En samt, þrátt fyrir galla þessa, er ætlazt til,
að börnin virði þá, álíti þá vitrari og betri sér,
skoði þá sem drottna og fyrirmyndir. Og sjálfirþeir
ætlast einnig til þess, og láta börnin meira eða minna
á sér skilja, að þeir séu það og eigi því heimting á
lotning, auðmýkt og hlýðni barnanna. Það særir
sjálfstilfinning barnsins og leggst eins og farg á sálu
þess, að þurfa alltaf að beygja sig fyrir þeim, sem
það hvorki getur elskað eða virt. Til þess að létta
af sér fargi þessu, leitar það meira eða minna ósjálf-
rátt að brestum kennara og yfirboða. Og það gleðst,
er það finnur þá, því þá er eins og farginu létti af
sálunni. Léttir þessi birtir sig sem undanþágutil-
finning frá virðingar- og lilýðnisskyldunni við hinn
rangláta harðstjóra. Því undanþágukennd þessi vakn-
ar einmitt við meðvitundina um vöntun kosta þeirra
hjá yfirboðanum, sem gjöra hann virðingar- og hlýðn-
isverðan. En væri barnið elskað og virt, væri kenn-
arinn þvi eins og ástúðlegur og hógvær eldri vinur
og bróðir, þá fyndi barnið, að það ætti jafnan von á
vernd og aðstoð, fróðleik og skemmtun, viðurkenn-
ing og réttlátum boðum, umburðarlyndi og nærgætni;
þá félli þvi létt og ljúft að hlýða. Og vissi það, að
hann sæi og viðurkenndi galla sína, þá mundi það
gjöra sjer minna far um að leita að þeim. Og sæi
það og fyndi, að hann væri nógu^strangur við sjálf-
an sig, þá mundi því ekki þykja nema von, að hann
væri strangur við það, er það gjörði rangt.
6»