Uppeldi og menntun - 01.07.2006, Page 75

7
þau að gera ákveðna hluti. Niðurstöður benda til tilhlökkunar hjá flestum barnanna,
þó svo að nokkur börn kviðu væntanlegri grunnskólagöngu. Eftir að börnin byrjuðu
í skólanum létu þau í ljósi undrun yfir fjölda barna í skólanum og bekknum. Viðhorf
barnanna til skólans höfðu mótast af frásögnum og væntingum frá foreldrum þeirra,
þar sem áhersla var lögð á góðar einkunnir og mikilvægi þess að standa sig.
Á Nýja Sjálandi fylgdi Peters (2000) eftir fjórum börnum frá því að þau voru fjögurra
og þangað til þau urðu átta ára. Flutningurinn frá leikskólanum í grunnskólann kom
sumum þessara barna tímabundið úr jafnvægi. Það sem þeim fannst erfiðast var stærð
skólans og skólalóðarinnar, fjöldi og stærð hinna barnanna, lengd skóladagsins og
námslegar kröfur. Þeim fannst mun minna frjálsræði í skólanum en í leikskólanum og
þau kvörtuðu undan því að þurfa að hætta við viðfangsefni í miðju kafi ef skipulagið
krafðist þess. Börnin aðlöguðust hins vegar fljótt nýju umhverfi og þau voru ánægð
með að takast á við ný viðfangsefni
Stig Broström (2001; 2003) hefur gert rannsóknir á viðhorfum og sýn danskra leik-
skólabarna til grunnskólagöngunnar og hvernig væntingar þeirra stóðust raunveru-
leikann. Þegar leikskólabörnin voru spurð hvað þau teldu að þau myndu gera í skól-
anum lýstu mörg þeirra hefðbundnum greinum eins og lestri, skrift og reikningi, en
önnur töluðu um blöndu af leik og hefðbundnum námsgreinum. Þegar rætt var við
börnin eftir að þau höfðu hafið grunnskólagönguna kom í ljós að þó þau létu í ljósi
ósk um að þau fengju að leika sér meira voru þau nokkuð ánægð með skólann og
fannst þau hafa lært það sem þau bjuggust við. Rasmussen og Smidth (2002) rannsök-
uðu einnig skoðanir danskra barna á leikskólanum og grunnskólanum. Niðurstöður
þeirra sýna að börnin litu á starfsfólk þessara stofnana ólíkum augum. Þau töldu að
grunnskólakennarinn kenndi börnunum beint en leikskólakennarinn væri meira á
hliðarlínunni og aðstoðaði börnin. Börnin töldu að báðir kennarahópar réðu og tækju
ákvarðanir um flesta hluti. Leikurinn var undantekning, því honum sögðust börnin
stjórna. Eins og í öðrum rannsóknum voru vinir og önnur börn það mikilvægasta í
skólanum og leikurinn aðalleiðin til að hafa samband við önnur börn.
í rannsókn Sue Dockett og Bob Perry í Ástralíu voru tekin viðtöl við börn sem
höfðu nýlega hafið grunnskólagöngu (Dockett og Perry, 2002, 2004). Niðurstöður sýna
að börnin voru fyrst og fremst upptekin af reglum skólans. Þau lögðu áherslu á að til
þess að ganga vel í skólanum þyrftu þau að þekkja reglurnar. að eignast vini og vera
með þeim í skólanum skipti börnin miklu máli. Þeim var tíðrætt um stærð skólans og
skólalóðarinnar og þau höfðu áhyggjur af eldri börnum og samskiptum við þau. Þau
litu á skólann sem stað þar sem þau myndu læra og lærdómur var að þeirra mati við-
fangsefni sem kennari skipulagði og setti fyrir.
í fyrri rannsóknum hafa viðtöl og þátttökuathuganir einkum verið notaðar til að
kanna viðhorf barna til leikskólans og upphafs grunnskólagöngunnar. í þessari rann-
sókn eru hins vegar fjölbreyttar aðferðir notaðar til að hlusta á sjónarmið barna. Rann-
sóknin beinir sjónum að viðhorfum leikskólabarna til leikskólans, væntingum þeirra
til grunnskólagöngunnar og því hvernig þau líta á þátt sinn í ákvörðunum í leikskólan-
um. Eftirfarandi rannsóknarspurningar voru hafðar að leiðarljósi við rannsóknina.
jó­Hanna e inars­dó­tt i r