19. júní - 19.06.1982, Blaðsíða 32

Verkakonur tyrst á öldinni. — Fiskþvottur á Geirseyrl vlft Patreksfjörð.
Ljósm. Pétur Á. ÓLafsson.
Kvenþjód — Karlþjóð
Kvennastörf og tvískipting vinnumarkaðarins
Umsjón: Rannveig Jónsdóttir og Auðun Sæmundsson
Textl: Auðun
Rannveig Sæmundsson
Jónsdóttir
Fyrr og nú
íslenskar konur liafa alltaf unnið
hörðum höndum. Frá fornu fari hef-
ur |)að verið hlutskipti fjölda ís-
lenskra kvenna að leggja nótt við dag
til þess að ljúka skyldustörfum sín-
um, heima og heiman. íslenskar kon-
ur eiga heimsmet í því að verða allra
kvenna elstar. Ekki kæmi á óvart
þótt þa:r ættu einnig heimsmet í
32
vinnusemi og afköstum. En vinna
kvenna hefur a:tíð verið lágt metin til
launa, þótt hið karlstýrða íslenska
sarnfélag hafi löngum kunnað þá list
að gjörnýta vinnuafl þeirra.
í fornum sögum má finna dæmi
um vaskar konur sem létu hendur
standa fram úr ermum. Sem dæini
má nefna Bjargeyju, konu Hávarðar
ísfirðings, sem „var af góðum ættum
og hinn mesti skörungur“. Er þau hjón
spurðu fa.ll sonar síns gekk Hávarður
gamli til sængur og þar lá hann
næstu þrjú árin, að því er sagan segir.
Bjargey „tók það ráð að hún reri á sjó
hvern dag“ tneð heimamanni sínum
„en hún vann um nætur það er hún
þurfti“. í dag eru þær rnargar Bjarg-
eyjarnar, sem liafa tvöfalt vinnuálag
á herðum sér, hafa trúlega aldrei ver-
ið fleiri.
Reyndar var það forn hefð meðal
forfeðra okkar, Germana, að konurn-
ar ta:kju hraustlega til hentli og
fylgdu mönnum sínum jafnvel í
bardaga, ólíkt Jiví setn gerðist með
Rómverjum. Rómverski sagnaritar-
inn Tacitus, sem uppi var á fyrstu
öld, segir svo í riti sínu Germaniu:
„Til mæðra sinna og eiginkvenna
flýja J»eir með sár sín, og eigi skirrast
þær við að telja benjarnar eða að
grandskoða J)ær. Þá flytja þær
bardagamönnum snæðing og eggjun-
arorð“.
Enn er lífsbráttan liörð á norður-
slóðuin, þótt ekki sé lengur barist
með sverðum, og enn er talið sjálfsagt
hlutverk kvenna að hlynna að körl-
um, auk hinnar eðhlegu móður-
skyldu. En liver skyldi annars hlynna
að konunmn sem nú, auk alls Jæssa,
vinna fulla vinnu og bera ábyrgð til
jafns við karla úti á vinnumarkað-
inum?
í íslenskum þjáðháttum lýsir Jónas