19. júní - 19.06.1983, Blaðsíða 54

með öðrum orðum inni í einhvers kon-
ar hólfum sem þær voru upphaflega
settar í eða flúðu í, meðan karlasamfé-
lagið var algert, og þær nánast undan-
tekning frá reglunni. Mörgum er eðli-
lega sárt um hólfin sín, því að þau veita
vissa vernd, en geta jafnframt lokað
fólk af. Mín skoðun er raunar sú að
dagar sérstakra félaga fyrir konur séu
ekki enn taldir, en þar þurfi að breyta
um starfshætti, því að þau taka mið af
þjóðfélagi sem var. Við þurfum að laga
þau að nútímalegri háttum, og hlut-
verk þeirra á umfram allt að vera það
að gera konur hæfari til þátttöku í sam-
skipuðu þjóðfélagi, og þegar því er náð
erlendis fá þau miklu erfiðari vaxtar-
skilyrði. Hér ættu öll börn að geta
notið sín.
En það eru einmitt launamálin sem
eru einn helsti þröskuldurinn fyrir
eðlilegri og áreynslulausri samskipan.
Þótt piltar hafi löngun til að starfa á
hefðbundnum vettvangi kvenna úti í
þjóðfélaginu láta þeir hin lágu laun
sem greidd eru fyrir ,,kvennastörfin“
aftra sér. Það gæti svo farið að fólk fáist
almennt ekki til að vinna að uppeldis-
og líknarmálum og öðrum „kvenna-
störfum“, því að sú þróun verður ekki
stöðvuð að konur sæki í æ ríkara mæli
inn á hefðbundið verksvið karla.
braut, — hina viðteknu braut karl-
mannsins.
Hér finnst mér sem fingri sé drepið
á kjarna málsins. Jafnréttisbarátta nú-
tímans er ekki einhliða strekkingur
kvenna yfir á svið karla. Hún er nær því
að vera fjölbrautarkerfi, þar sem frjáls-
ar manneskjur deila með sér mjúkum
gildum og hörðum. Fullvaxið fólk
haslar scr völl hlið við hlið og deilir að
eigin vali eða með samkomulagi innri
og ytri ábyrgð á heimili og íjölskyldu.
Og niðurstaðan af þessum vanga-
veltum er sú að mikið er í húfi fyrir
karlmanninn, ef hann á ekki að daga
uppi og festast í því að viðhalda stöðu
Vilji kvenna til að láta að sér kveða . . .
Hér mótmæla kvennalistakonur 1983 þegar þeim var meinað að kynna málstað sinn í sjónvarpinu samhliða stjórnmálaflokkunum.
eru hólfin óþörf. En ég ítreka að þetta
tekur allt sinn tíma.
Ein helsta forsenda fyrir fullri sam-
skipan karla og kvenna er brey tt starfs-
val. Þar eiga uppalendur stóran leik og
þeir þurfa að vaka yfir því að börnin
velji sér ekki náms- og starfsbrautir af
vana eingöngu og að ástæðulaus for-
dæmi vísi ekki veginn. Uppeldisstörf
eru ræktunarstörf, þar sem þess þarf
að gæta að sérhver jurt fái vaxtarskil-
yrði við hæfi. Foreldrar þurfa að gera
sér ljóst, að upplag og eiginleikar barn-
anna skipta meira máli við val þeirra á
námi og starfi en flest annað. Og ég tel
að Islendingar meti börn mikils. Víða
Að hafa ákveðinn
standard í bíl
Fyrir nokkrum árum voru sýndir
hér í sjónvarpinu Þættir úr hjónabandi
eftir Ingmar Bergmann. í uppgjöri
því, sem hann lét fara fram milli hjón-
anna virtist niðurstaðan sú að konunni
voru allir vegir færir en karlinn átti yfir
höíði sér stöðnun eða jafnvel afturför.
Það var eins og höfundur vildi með
þessu segja, að karlar væri langt komn-
ir með að nýta llesta sína möguleika,
en konur helðu enn ný svið til að leita
inn á. Eiginmaðurinn í umræddu
hjónabandi sá aðeins fyrir sér eina
sinni með ýmiss konar hégóma, eins og
t.d. ákveðnum standard í bíl og öðru
álíka. Þótt það sé sennilega ekki til neitt
félag sem harmar fækkun karla á þingi
svona opinberlega eru þeir víst ein-
hverjir, sem líta þessa þróun óhýru
auga, og það er ekki óalgengt sjónar-
mið hjá körlum að ekki megi hleypa
konum of langt. En áfram fara þær
samt. Almennt tel ég að framvindan í
jafnréttismálum verði ekki eins rykkj-
ótt og byltingarkennd og hingað til, - en
markvissari. Það kemur m.a. til afend-
urmati á því, sem gefur lífinu gildi og
verður bæði konum og körlum til hags-
'bóta.
54