Búfræðingurinn - 01.10.1951, Síða 131

liÚFRÆBINGURINN
129
ir, ýmist upphátt eða í hljóði. En nútíminn gerir allt aðrar
kröfur til liesta en áður. Reiðhestar eru, nú orðið, fremur að
verða leikföng og íþróttatæki, en þarfaþing. Margir gera sér
að íþrótt að hemja ólman hest, og er sízt að lasta, en hæfastir
til „sport“-iðkana eru böldnustu folarnir og óhemjurnar.
Allt öðru máli gegnir um dráttarhesta. Þar eru aðeins not-
hæfir þeir hestar, sem ljúfasta hafa lundina og traustast skap-
ferlið. Nú eru dráttarhestar mest notaðir við hinar minni Iiey-
vélar: við slátt, rakstur og snúning. Eins og liði er víðast háttað
á bæjum, er full nauðsyn, að kvenfólk og unglingar geti unnið
með liestunum, en fullhraustu karlarnir hafi hin erfiðari störf,
sem vinna þarf með handverkfærum. Nú eru hestar aldir upp
á útigangi, við taumlaust frjálsræði vetur og sumar í hestasveit-
um. Við Þingeyingar rennum blint í sjóinn er við kaupum
hesta að vestan. Oft reynast tveir af hverjum þremur ónothæf-
ir við heyvinnu, það er að segja: Þeir hafa ekki nógu stillta og
örugga skapgerð til þess að hægt sé að láta unglinga stjórna
þeim, áhættulítið, fyrir vélum.
Hér er verkefni fyrir búvísindamenn: Aðgreina þarf hesta-
kynið og hreinrækta í tveimur stofnum: Villingana lianda
sportmönnum og hina góðlyndu, sem vel mættu bera gæðings-
nafnið handa okkur bændum, fyrir smávélar, er kvenfólk og
unglingar stjórna. Þessir „gæðingar" yrðu að þola það að fara
í fjallgöngur einu sinni á Iiausti, en það er víðast hvar eina
notkunin á hestum til reiðar.
Kýrnar okkar eru rneira ræktaðar og minna „villtar" en sauð-
fé og hestar, enda eina búféð, þar sem orðið hefur sýnilegur
árangur af kynbótum. Mest mun það að þakka einum manni,
Páli Zóphoníassyni. Vissulega hefur hann einhverja huliðsgáfu,
að sjá hverjir erfðakostir búa í hverjum kálfi. Eða þá hitt, að
vísindaleg þekking hans á sínu sviði er djúptækari en allra ann-
arra. Hvað um Jiað. Hann hefur unnið ómetanlegt gagn á ferð-
um sínum að leiðbeina. En hvernig fer, þegar hann Jireytist á
sínu starfi? Hefur hann alið upp mann í „skarðið“?
Sauðfé. Hollast væri metnaði Þingeyinga að sem fæst sé talað
um sauðfjár„rækt“. Ekki berum við minni kinnroða fyrir okk-
9