Frjáls verslun - 01.09.2001, Blaðsíða 53

lyilSMUNANDI STJÓRNUNARSTÍLAR
hvetja
stjórnunarstíl stjórnanda og verkefnaþroska starfsmanns. Með
verkefnaþroska er átt við í hve miklum mæli starfsmaður er
hæfur til að framkvæma tiltekið verkefni þ.e.a.s. í hve miklum
mæli hann er viljugur og hefrir getu og reynslu til að takast á við
þær kröfur sem verkefnið gerir. Verkefnaþroski er breytilegur,
bæði hvað varðar vilja og getu, en einnig eflir verkefnum og tíma.
Efdr því sem verkefnaþroski starfsmannsins eykst lagar stjórn-
andinn stjórminarstninn að breyttum aðstæðum.
hlustar af athygli, veitir stuðning, útskýrir, leiðbeinir, hrósar og
sýnir skilning. Hann leggur áherslu á manneskjuna sem vinnur
verkið. Þetta köllum við persónubundna stjórnun. Stjórnandinn
veitir starfsmönnum sínum stuðning.
Stjórnendur verða bæði að stýra starfsmönnum og styðja þá.
Hversu mikil stjórnun og stuðningur er veittur ræðst af aðstæð-
unum hveiju sinni. ímyndum okkur að lögregluþjónn komi að
bílslysi þar sem mikil ringufreið ríkir. Hlutverk hans er að skipa
fólkinu að færa sig frá, meta stöðuna og hringja á sjúkrabíl. Hann
athugar hvort læknir sé á staðnum og gerir nauðsynlegar ráðstaf-
anir til að koma í veg fýrir frekari slys. Aðstæðurnar kreijast þess
að hann grípi í taumana og beiti stýrandi stjórnunarstíl.
Annað dæmi er þegar sami lögregluþjónn ræðir við yngri og
óreyndari starfsmann um það sem gerðist Sá yngri efast um
hvort hann muni ráða við ábyrgðina sem iylgir því að koma
fýrstur á vettvang. Lögregluþjónninn útskýrir iýrir honum hvað
hann gerði og hvers vegna. Hann
bendir starfsmanninum á atriði
sem þarf að huga að í slíkum
aðstæðum. Stjórnunarstíll lög-
regluþjónsins er hér ekki stýr-
andi eins og í íýrri aðstæðunum
heldur útskýrir hann og veitir
stuðning. Starfsmaðurinn þarf á
stuðningi og leiðbeiningum að
halda til að geta unnið verkið
sjálfur.
Fjórir mismunandi stjúrnunarstílar Kenningin um aðstæðu-
bundna stjórnun gerir greinarmun á íjórum mismunandi
stjórnunarstílum eftir því hversu mikla áherslu stjórnandinn
leggur á samskipti við starfsmenn annars vegar og stjórnun
verkefnisins hins vegar: Stýrandi, Hvetjandi, Veitandi og
Felandi stjórnunarstíll.
Stýrandi stjúrnunarstíll Stýrandi stjórnunarstíllinn er árangurs-
ríkur þegar um lítinn verkeíhaþroska er að ræða, þ.e.a.s. þegar
starfsmaður er ekki hæfur til að framkvæma verkið sjálfstætt og
þarfnast skýrra leiðbeininga og útskýringa. Starfsmaðurinn er
óreyndur og með litla þekkingu á verkefninu. Hann er því óör-
uggur á því hvernig hann eigi að framkvæma það og hefur þörf
fýrir útskýringar og svör við spurningum eins og „Hvar á ég að
gera það og hvenær?" Stjórnandinn gefur nákvæm fýrirmæli um
hvernig, hvað og hvenær vinna eigi verkið og hefur nákvæmt
eftirlit Um er að ræða einhliða boðskipti frá stjórnanda til starfs-
manns. Stýrandi stjórnunarstíll hentar vel við nýliða eða
þegar starfsmaður tekst á við nýtt verkefni, sem hann
hefúr ekki framkvæmt áður.
Hægt er að líkja þessu stigi við barn sem lærir að
hjóla. Þegar það sest í týrsta skipti á reiðhjól þarfn-
ast það einhvers sem heldur í bögglaberann, íýlgist
nákvæmlega með því sem gerist og gefur týrirmæli
um hvernig eigi að gera hlutina: „Sestu á hnakkinn
og haltu svona í stýrið" o.s.frv.
Stjúrnunarstíllinn ræðst af verkefna-
broska starfsmanns Skilvirk
stjórnun ræðst þannig af aðstæð-
unum sem stjórnandi og
starfsmenn hans eru í.
Samkvæmt kenn-
ingu Hersey &
Blanchard á að
tengja saman
Greinarhöfundur, Ingrid Kuhlman, er framkvœmdastjóri
Þekkingarsmiðju IMG. Hún fjallarhér um ferns
konar stjórnunarstíl; stýrandi, hvetj-
andi, veitandi og felandi. Það er
engan veginn gefið að sá stjórn-
unarstíll sem hentar á einum
vinnustað henti líka á öðrum.