Frjáls verslun - 01.09.2001, Blaðsíða 86

Keilsa og pellíðari
Hugsaðu um
Tíðni hjartasjúkdóma vex með hækk-
andi aldri og er komin í 20 af
hundraði hjá elstu aldursflokkunum.
Karlar eru í meiri hættu fram eftir aldri
en konur þar sem þær eru vel varðar af
náttúrunnar hendi fram yfir tíðahvörf og
með hækkandi aldri eykst hættan hjá
báðum kynjum. Skv. upplýsingum Al-
þjóðaheilbrigðisstofnunarinnar (WHO)
valda hjarta- og æðasjúkdómar flestum
dauðsföllum í Evrópu en árlega deyja
630.000 manns vegna þeirra. ,Auðveld-
/
Arni Kristinsson, yfirlæknir á
hjartadeild Landspítala, segir
acJ reykingar, ofhár blóðþrýst-
ingur, hátt kólesterol og streita
séu helstu áhættuþættir
varóandi hjartaáföll.
Eftir Vigdísi Stefánsdóttur
mála um að helmingur hækkaðs blóð-
þrýsings stafi af erfðum en hinn helming-
urinn af umhverfisáhrifum. Þegar menn
úr ofangreindum þjóðflokkum fara t.d. í
hermennsku með vestrænum mönnum
liður ekki á löngu þar til blóðþrýstingur
þeirra hækkar eins og hinna. Þá verður
að vísu að taka með í reikninginn breytt
mataræði líka, en það hefur áhrif.“
Afslappaðar nunnur Árni segir að gerð
hafi verið rannsókn á nunnum í Róm þar
|^-Heildartlðni -«-Nýgengi -»• ■*- Dánartiðni
Karlar
MONICA-rannsóknin A þessum línuritum frá Hjartavernd má greinilega sjá muninn á körlum og konum og svo hve tíðni hjartasjúkdóma hefúr
breyst.
ast er að mæla blóðþrýsing og blóðfitu en streita er erfiðari við- sem kom í ljós að blóðþrýstingur þeirra var óbreyttur árum
fangs,“ segir Arni Kristinsson
yfirlæknir á hjartadeild Land-
spítala Hringbraut sem árlega
sinnir um 1.800 manns.
„Reykingar eru langstærsti
áhættuþátturinn og sá sem
auðveldast er að vinna gegn
eða sleppa. Því miður er það
svo að fólk hættir sjaldnast iýrr
en í óefni er komið en það er
sterk hvatning að hætta þegar
fólk er búið að fá eitt hjartaáfall
eða fleiri. Um blóðþrýsting er
mikið vitað og hefur hann verið
rannsakaður talsvert um langa
hríð. Sumir afrískir þjóðflokkar
hafa lágan blóðþrýsing og
hann virðist ekki hækka með
aldinum eins og hjá vestrænu
fólki þar sem hann hækkar
smátt og smátt frá unglings-
árum. Menn eru nokkuð sam-
Hættumerki:
Oftast er hár blóðþrýstingur
án einkenna og iðulega gera
hjarta- eða heilaáföll ekki boð
á undan sér. fllltaf á að leita
álits læknis ef viðkomandi fær
verk eða þyngsli yfir brjóstið,
sérstaklega ef hann kemur við
áreynslu eða andlegt álag.
Sama gildir um óútskýrða
mæði, höfuðverk, svima eða
yfirlið.
saman. Til samanburðar voru
konur á sama aldri í sama
hverfi þar sem greinilegur
munur kom í ljós þegar teknar
höfðu verið í burtu breytur eins
og reykingar, líkamsþyngd,
barneignir og mataræði.
Eftir 30 ár hafði blóðþrýst-
ingur nunnanna ekki hækkað
en hins vegar hafði þrýstingur
kvennanna utan klaustursins
hækkað um 30mmHg. Dánar-
tíðnin var einnig lægri hjá
nunnunum en hinum konun-
um. Því mátti gera að því skóna
að umhverfið væri streituvald-
andi og ylli þessari blóðþrýst-
ingshækkun hjá konunum.
„Hitt er svo annað mál að að-
eins lítill hluti þeirra sem hafa
hækkaðan blóðþrýsting fá ein-
hver hjartaáföll og því er með-
-^Heildartídni -*-Nýgengi — -^Dánartíðni —
Konur
86