Frjáls verslun - 01.09.2002, Blaðsíða 40

Ægir Páll Friðbertsson, forstjóri Isfélagsins í
Vestmannaeyjum, telur fremur ólíklegt að til
sameiningar Isfélagsins og Vinnslustöðvar-
innargeti komið.
Aðalsteinn Ingólfsson, forstjóri Skinneyjar-
Þinganess í Hornafirði. Þar er talið hugsan-
legt að til sameiningargeti komið.
Sigurgeir Brynjar Kristgeirsson, forstjóri
Vinnslustöðvarinnar. Vinnslustöðin hefur
verið að styrkja sig og keypt Jón Erlingsson í
Sandgerði og Undínu í Vestmannaeyjum.
Þessi félög verða nú sameinuð inn í Vinnslu-
stöðina.
segja hvort af því verður. Akveðin íhaldssemi er í gangi í
Eyjum. Þróunin hefur verið sú að halda kvótanum innan sam-
félagsins, auk þess sem Arni hefur lýst því yfir að hann stefni
að því að fara í sameiningu á sínu kvótasvæði, þ.e. á suðvestur-
horninu, t.d. frá Akranesi og suður með sjó, og má velta fyrir
sér hvort Þorbjörn-Fiskanes í Grindavík komi til greina. Sam-
kvæmt þessari kenningu kemur til dæmis alls ekki til greina
sameining við fyrirtæki á Norður- og Austurlandi.
Elfar Sfyrkir Sig Sú kenning hefur verið vinsæl að til greina
komi að sameina Hraðfrystihús EskiJjarðar, HRESK, og
Granda en gott samstarf hefur verið milli þessara fyrirtækja.
Þá gæti Elfar Aðalsteinsson, forstjóri HRESK, orðið forstjóri
hins sameinaða fyrirtækis en það vantar einmitt forstjóra í
Granda. Ljóst er að HRESK á framtíðina fyrir sér, ekki síst sem
hluti af stærra fyrirtæki. Ymislegt mælir þó á móti þessari
kenningu. Eftir að Elfar flutti austur hefur hann vakið athygli
fyrir dugnað við að rétta af rekstur fyrirtækisins og þykir reka
fyrirtækið vel. Til marks um það er sú ákvörðun að loka rækju-
verksmiðju félagsins ífá næstu áramótum. Hann hefur sýnt
metnað og stækkað fyrirtækið og styrkt sem einingu, t.d. með
kaupunum á Tanga á Vopnafirði og kvóta og skipi í gegnum
kaup á Hópi ehf. og Strýthóli ehf. í Grindavík en þessi félög
munu falla inn í rekstur Hraðfrystihúss Eskiflarðar frá og með
næsta kvótaári. Því stærra sem HRESK er sem eining þeim
mun verðmætari verður félagið og eftirsóttari til sameiningar.
Það þykir þó ljóst að fjölskylda Aðalsteins Jónssonar, Alla ríka,
sem hefur mjög sterkt eignarhald í Hraðfrystihúsinu, er mót-
fallin því að fyrirtækið verði brotið upp eða fari úr fjölskyld-
unni, að minnsta kosti miðað við óbreytt ástand, og er því lík-
legt að gripið hafi verið til einhverra ráðstafana til að hafa áhrif
á þróunina. Það er því ekkert ósennilegt að sú þróun að styrkja
HRESK haldi áfram enn um sinn.
Sú hugmynd hefur einnig komið upp að sameina Síldar-
vinnsluna í Neskaupstað og Hraðfrystihús Eskiijarðar en held-
ur ólíklegt er að af því geti orðið. Austfirðingar eru þeirrar
skoðunar að það efli svæðið í heild sinni að hafa þar starfandi
tvö stór sjávarútvegsfyrirtæki auk þess sem eignarhlutur Sam-
herja í Síldarvinnslunni kemur í veg fyrir frekari áhuga Esk-
firðinganna.
Breytingar hjá Samherja Næststærsta útgerðarfyrirtækið á
Norðurlandi, Samherji, má auðvitað ekki gleymast í umijöll-
un af þessu tagi. Þorsteinn Már Baldvinsson hefur stýrt upp-
byggingunni í Samherja nú í Jjölda ára svo að nú telst Sam-
herji ein af stærstu blokkunum þremur. Samherji hefur tæp
14 prósenta kvóta innan sinna vébanda ef kvóti Samheija,
Hjalteyrar, Síldarvinnslunnar, Hraðfrystistöðvar Þórshafnar
og SR Mjöls er lagður saman. SR Mjöls á reyndar hlut í Bergi-
Hugin í Vestmannaeyjum en sá hlutur er ekki tekinn með í
þessum útreikningum. Samherji telst í dag einungis vera með
9 prósenta kvóta að meðtöldum kvóta Hjalteyrar. Hraðfrysti-
stöð Þórshafnar er með 0,44%, Síldarvinnslan með 2,8% og SR
Mjöl 1,5%. Samherji hefur því enn möguleika til stækkunar og
hafa margir trú á því að vilji Þorsteins Más liggi í áttina til
frekari vaxtar. Það fer þó eftir því hvernig úr spilast með tilliti
til stærðarhagkvæmni og sérhæfingar. Hugsanlegt er að
Samherji haldist sjálfstæður og hin fyrirtækin verði sameinuð
í eina heild en þó þykir jafnvel líklegra að Samheiji og Hrað-
frystistöðin verði sameinuð og svo Síldarvinnslan og SR
Mjöl. Það er þó útilokað að öll fyrirtækin verði sameinuð því
að þá er Samheiji kominn upp fyrir 12 prósenta kvótaþakið
nema stjórnmálamenn breyti lögunum, færi þakið ofar eða
setji reglur um eignarhald í sjávarútvegsfyrirtækjum þannig
að ekki sé hægt að fara í kringum lögin.
Möguleikar til sameininga og blokkamyndunar eru ijölda-
margir og ekki gott að segja hvað helst kemur til greina í þró-
uninni á næstu vikum og mánuðum. Af 20 stærstu kvótaeig-
endum stendur um þriðjungur utan blokka. Það er helst við
kynslóðaskipti eða erfiðleika sem sameining kemur til greina
hjá þessum fyrirtækjum auk þess sem eitthvað verður að
vinnast við sameininguna, stærðarhagkvæmni að nást eða
áhættudreifing og í sumum tilvikum vilja menn ná hvoru
tveggja. Utgerðirnar hafa margar hverjar áhuga á að styrkja
sig enn frekar. I Stykkishólmi hefur t.d. Sigurður Ágústsson
verið að styrkja sig með því að kaupa danskt fyrirtæki, Mar-
an Seafood, á Jótlandi auk þess sem áður hafa átt sér stað
sameiningarviðræður við útgerðarfyrirtækið Þórsnes, sem
vinnur skelfisk, en án árangurs. Innan fyrirtækisins er lítill
áhugi á sameiningu við annað stærra utan svæðisins, menn
vilja halda veiðiheimildum innan bæjarins, og ekkert knýr á
40