Lindin - 01.01.1957, Blaðsíða 87
L I N D I N
81
miður, vera þessu líkt. Virðist því horfa til stórra vandræða
með kirkjulegt starf víðsvegar á landinu, ef ekki finnst ráð
til úrbóta.
Nú munu menn spyrja: Hvemig stendur á þessu? Fyrir
nokkrum árum stofnaði hinn áhugasami og ágæti söngkenn-
ari, Sigurður Birkis, Söngskóla þjóðkirkjunnar, og þaðan
útskrifast árlega organleikarar. Hvað verður um þá? Úr
Kennaraskólanum útskrifast söngkennarar. Geta þeir ekki
tekið að sér organleikarastarf í kirkjunni sinni? Svo em
starfandi tónlistarskólar í mörgum bæjum landsins og þar
fer fram organkennsla. Hverfa nemendur þeirra skóla að
öðrum störfum, og sé svo, þá hvers vegna? Já, það er von
að menn spyrji þannig og skilji ekki þessa þróun: Fleiri
og fleiri skólar — þar sem fram fer kennsla á organ — en
færri og færri organleikarar. Rétt er þó að geta þess, að
það hafa þegar komið til starfs nokkrir ágætir organleik-
arar frá áður nefndum skólum. En eins og skrifað stendur:
„Þeir eru enn of fáir.“ Og af sérstökum ástæðum sækjast
þeir ekki eftir að taka að sér organleikarastörf í fámennum
sóknum. Mun ég víkja nánar að því síðar.
Nokkru eftir að fyrsta organið kom í Dómkirkjuna í
Reykjavík, 1840, vaknaði almennur áhugi fyrir að fá hljóð-
færi í aðrar kirkjur landsins. Og það er eins og organleikar-
arnir spretti upp víðsvegar um landið, jafnóðum og þeirra
er þörf. En hvaðan komu þeir og hvar höfðu þeir lært? Ung-
ir og framsæknir menn litu á það sem glæsilegan menningar-
auka að læra þessa list. Ef þeir gátu eignazt hljóðfæri eða
fengið aðgang að því hjá öðrum, eyddu þeir hverri frístund
eftir langan vinnudag til að æfa sig. Þá var ekki kvöldun-
um eytt í bíó eða dansleiki, og þá var ekkert útvarp að
hlusta á í tómstundunum. Gætu þessir menn ekki fengið
6