Saga - 1997, Blaðsíða 86

84
ERLA HULDA HALLDÓRSDÓTTIR
Víst er að kvenfrelsi hefur verið til umræðu meðal systkinanna á
Gautlöndum, örugglega meðan þau störfuðu í Þjóðliðinu og sann'
anlega um þær mundir sem Kristjana skrifaði fyrrgreint bréf til
Þorláks. í desember 1889 fæddust Pétri, bróður þeirra Kristjönu og
Þorláks, og Þóru konu hans, tvíburar. Systumar Kristjana og Rebekka
fögnuðu fæðingu barnanna í bréfum til Þorláks og vom á einn
máli um að það væri „tímans tákn" að stúlkan fæddist á undan
drengnum. Hún væri sprækari að öllu leyti og lifandi dæmi um
bjartari framtíð kvenna; yrði áreiðanlega skörungur sinnar tíðar.80
Líklegt er að Þorláki hafi þótt nóg um kvenfrelsishjal systra sinna
og svarað því á einhvern hátt. Að minnsta kosti skrifaði Kristjana1
næsta bréfi til hans:
Þjer þykja víst ekki skynsamleg orð mín þar sem jeg er að
tala um það tímans tákn sem þessi börn [tvíburarnir] hjef
hafi gjört. En þú máttir heldur ekki taka það svoleiðþs] aí')
jeg vildi og ímyndaði mjer að það yrði hver kvennmaður
sem skaraði svona fram úr karlmönnunum, nei, jeg meinh
aðeins að þetta merkti það að karlmennirnir hefðu ekki sef'
inlega yfirburðina yfir kvennfólkið heldur mundi velta a
ýmsu með það, optast hafa þeir að vísu meiri líkamsþroska/
en sálarþroskinn álít jeg að muni vera mjög svipaður.
Kristjana þurfti að verja skoðanir sínar því þær þóttu ekki sjálf'
sagðar og jafnvel ekki skynsamlegar. Hún hafði þó ríka ástæðu til
að velta fyrir sér mismunandi stöðu kynjanna. Dvöl hennar a
Kvennaskólanum á Laugalandi varð mánuði styttri en fyrirhug9^
var vegna þess að hennar var þörf heima á Gautlöndum. Þorlák*
skrifaði hún:
Það er svo fátt af strákum hjer núna að jeg verð svo að segja
að ganga í þeirra stað. Það hefir nú annars altaf gengið sv°
til síðan þið Steini [Steingrímur bróðir þeirra] fóruð að heiu1'
an; jeg er alt að því búin að fá óorð á mig fyrir hvað jeg er
slörkuleg t.d. þegar jeg er í silungstúrum og reiði undir mjer
úttroðna langsekki, ríð í hnakk og allt framm eptir þessu, þa
þyki jeg heldur fínleg máttu trúa. Það er nú annars ekkeft
viðfelldið þegar stúlkur verða að segja, „Þegar hann bróð'r
minn fór í skóla þá hlaut jeg að taka við hans verkum Pvl
annað var ekki hægt"; en að þetta er óviðfelldið kemur aur)
80 Lbs. 3174, 4to. Kristjana Jónsdóttir til Þorláks Jónssonar 27/2 1890. Rebekk3
Jónsdóttir til Þorláks Jónssonar 3/1 1890.