Saga - 1997, Blaðsíða 145

143
KYNJASÖGUR Á 19. OG 20. ÖLD?
°8 gera það að verkum að nauðsynlegt er að huga að því hvernig
^örn á íslandi lærðu kynhlutverk sitt á seinni hluta 19. aldar og í
uPphafi hinnar tuttugustu.
Við hvaða aðstæður er líklegt að kynhlutverk raskist eða taki stór-
stlgum breytingum? Ein leið til að nálgast svarið við þessari spurn-
mgu er að athuga muninn á uppeldi barna í dreifbýli og þéttbýli á
hmabilinu. Á fyrstu áratugum 20. aldar voru aðstæður i þéttbýli
j*ðrar en í sveitum í lok 19. aldar, sérstaklega með tilliti til þess að
°rn í þéttbýli voru í miklu nánari snertingu við lífsgildi alþjóð-
Jegrar millistéttar þar sem þau höfðu greiðan aðgang að nýju skóla-
erfi landsins. Spurningin er því: Hvaða áhrif höfðu þessar nýju
jugmyndastefnur á 20. öld á þroska barna og skilning þeirra á
ynhlutverki sínu? Skólinn hlýtur þar að vera sérstakt áhugaefni
Par sem ætla má að hann hafi haft afgerandi áhrif á viðhorf barna
hl lífsins. Nauðsynlegt er að gera tilraun til að meta þau áhrif í sam-
ar>burði við aðra reynslu barna í þéttbýli, bæði innan heimilisins
°8 utan.9 Eins og sjá má þá beinast rannsóknarspurningar þessar
a& hversdagslífi barna og hvernig það mótaði skynjun þeirra á
lutverki kynjanna bæði í þéttbýli og dreifbýli á seinni hluta 19.
aldar og á fyrstu fjórum áratugum 20. aldar.
Með því að rannsaka sögu kynjanna fæst ekki aðeins gleggri
'hyud af samspili karla og kvenna í samfélaginu heldur varpar slík
rnfjöllun mun skýrara Ijósi á alla þjóðfélagsþróunina á tímabilinu.
s enskir sagnfræðingar hafa haft tilhneigingu til að mikla þann
niUn seni þeir hafa þóst sjá á milli þéttbýlis og dreifbýlis, meðal
ar|nars vegna þess að fjölmennir hópar samfélagsins hafa verið
^n’^8engnir við ritun þessarar sögu. Því er jafnframt haldið fram
a börn séu sérlega heppilegur kvarði til að vega og meta ýmsar
reytingar sem orðið hafa í þjóðfélaginu. Út frá hlutverki þeirra í
Sarnfélaginu er hægt að greina þann mun sem var á milli 19. aldar
®ndasamfélags og 20. aldar þéttbýlissamfélags. Þetta kemur til af
PVl að börn verða bæði fyrir áhrifum frá hefðum fyrri tíðar og nýj-
líkl Straumum sem hugsanlega leika um umhverfi þeirra. Þau eru
egri til að taka með opnum huga því sem að höndum ber og
já áðurnefnda grein Heywoods og einnig bók hans Childhood in Nineteenth-
cntury France. Hugmyndir Heywoods fara mjög saman við röksemdafærslu
nvna um þjóðfélagsbreytingar á nítjándu öld. Sjá til dæmis doktorsritgerðina
" he Continuity of Everyday Life".