Saga - 1997, Blaðsíða 244

242
RITFREGNIR
fræðingar eða kannski fjórir ef annar prestanna, séra Gunnar Kristjans-
son, telst líka í þeim hópi. Þetta veldur nokkru um hversu sundurleit bók-
m er.
Eina stefnan sem ég sé í vali höfunda er sú að með því sé hugmyndin
að gera sem flestum tímabilum einhver skil. Þó er ekki stefnt að sam-
felldu yfirliti um neitt og eykur þetta sundurleitni bókarinnar.
Það er því stærsti galli bókarinnar sem bókar að efnið er ósamstætt, höf-
undar eru ólíkir og efnistök þeirra eru afar misjöfn. Greinarnar hafa hms
vegar að jafnaði margt til síns ágætis. Elsa E. Guðjónsson skrifar td. yf'r
litsgrein um það sem fram hefur komið um íslensk kirkjuklæði og konur
sem tengjast þeim og birtir afar ítarlega ritaskrá um efnið. Þetta minmr a
rækilega grein í alfræðiriti og svona hefði kannski mátt hugsa sér allar
greinarnar en þetta er eina greinin af þessu tagi.
Ekki kemur fram í inngangi að fyrirlesarar hafi verið beðnir um a
glíma við tiltekin athugunarefni. Titillinn Konur og kristsmenn og mynda
val bendir þó til að ákveðin spurning hafi verið á sveimi við gerð bók
arinnar og hefði verið gott að höfundar hefðu almennt tekið á henni. Skýr
ingin á titlinum kemur kannski að sumu leyti fram í inngangi þar sem
segir: „hið lifandi samband manns og guðs er annars eðlis en kirkjustjoru
og fyrirmæli klerka" og aðallega mun skýringin koma fram í myndava
Á forsíðu er kona á 17. öld í tilbeiðslu við kross Krists, á baksíðu sjás
konur streyma úr Dómkirkjunni í Reykjavík 16. júlí 1893. Þetta minnir
að konur stóðu á öllum öldum í lifandi sambandi við Krist en fengu
litlu
sem engu ráðið innan kirkjunnar, þar stjórnuðu karlar, þeir voru Krists
menn í þessum skilningi. Það eru aðeins tveir höfundar sem taka ga8n
gert á þessu viðfangsefni og fullyrða báðar að kirkjan sé stofnun mótuO
hugsunarhætti karla sem hafi ekki séð ástæðu til að hlusta á konur. Þetta
eru þær Helga Kress og Auður Eir Vilhjálmsdóttir. Aðrir höfundar koma
óbeint að þessu og sumir alls ekki. Lesendur verða sjálfir að tína samaI1
brotin og reyna að gera sér einhverja heildarmynd af þessu viðfangse
hafi þeir áhuga á því.
Ég ætla að snúa mér næst að sameiginlegum álitamálum og úrlausnar^
efnum sem gætu orðið „frjó umræðuefni og vísað veg til frekari rannsókna
svo að ég taki upp orðalag í inngangi. Hin sameiginlegu athugunar
sem ég þykist finna eru td. hvort staða kvenna hafi versnað við kristm 0
og vöxt og viðgang kirkjunnar í árdaga kristni, hvaða breyting hafi °r
á stöðu kvenna við siðskipti, hvaða hugmyndir hafi komið með kirkju ^
um meydóm og hjónaband og hvort og þá hvernig þessar hugmy ^
breyttust við siðskipti; hver hafi verið afstaða forkólfa kirkjunnar til 1
kvenlega, eða kvenleika, og fleira mætti nefna eins og ég kem að. ^
Helga Kress heldur því fram að tungumál kvenna, menning þeirra^
skáldskapur hafi verið þaggað niður og jafnvel bannað af kirkjunm
hafi verið karlleg stofnun. Hún segir hér: „Kirkjan einokar menntu