Ný saga - 01.01.1990, Blaðsíða 20

Siglingaleiöir næst
Bretlandseyjum lágu
nú beint við höggi
þýskra kafbáta og
flugvéla, og handan
viö lítt varin sund
noröur til Grælands
hrísluðust lífæðar
Bretaveldis um út-
hafiö.
Breskur hermaöur á Þingvöllum.
inn í Norðursjávarkvína frá
Noregi. Ef svo fór, var ljóst, að
Hitler hefði ekki aðeins bakað
þýska heraflanum tjón og
hneisu með Noregs-leið-
angrinum, heldur einnig styrkt
sjóvarnir Breta með því að
færa þeim Island í hendur.
VÍGSTAÐAN
VFRSNAR
Vonir Churchills um skjótan
sigur í Noregi brugðust
hrapallega. Eftir því sem á leið
aprílmánuð, herti þýski herinn
sífellt tak sitt á landinu, og
Bandamenn fengu við ekkert
ráðið. Þjóðverjar höfðu brotist
úr fjötrum Norðursjávarins,
svo að notuð sé líking Erichs
Raeders. Gamall draumur
þýsku flotastjórnarinnar var
orðinn að veruleika: Haka-
krossfáninn blakti yfir djúpum
og lygnum fjörðum Noregs,
og úti fyrir bylgjaðist Atlants-
hafið. Siglingaleiðir næst Bret-
landseyjum lágu nú beint við
höggi þýskra kafbáta og flug-
véla, og handan við litt varin
sund norður til Grælands
hrisluðust lifæðar Bretaveldis
um úthafið.
Bretum duldist ekki, að víg-
staðan á Atlantshafi var óðum
að versna. Hinn 29. apríl 1940
sendi S. H. Philipps, skrif-
stofustjóri breska flotamála-
ráðuneytisins, þennan boð-
skap til Sir Alexanders Cadog-
ans ráðqneytisstjóra utanríkis-
ráðuneytisins í Lundúnum:
Flotamálaráðuneytið hefur
falið mér ... að koma því á
framfæri við utanríkisráð-
herrann, að ráðuneytið hafi
íhugað þann kost að biðja
íslendinga um að veita ríkis-
stjórn hans hátignar flota- og
flugstöðvar í landi sínu. Sú
hætta vofir yfir, að hernaður
Pjóðverja á Skandinaviu-
skaga beri þann árangur að
þeir komi sér upp flug-
bækistöðvum á strönd Nor-
egs. Því ber brýna nauðsyn
til að reisa bækistöðvar fyrir
skip og flugvélar hans há-
tignar norðar en áður.
Rannsóknir, sem nýlega
hafa farið fram á lendingar-
skilyrðum Iflugvéla] i Fær-
eyjum, hafa valdið von-
brigðum, og engar horfur
eru á því, að unnt verði að
reisa bækistöðvar þar á eyj-
unum. Af þessum sökum
telur flotamálaráðuneytið
það óhjákvæmilegt [inclis-
pensable ], að komið verði
upp flugbækistöðvum á ís-
landi svo og olíustöðvum til
að birgja upp skip hans há-
tignar.
Nú er að vísu skammt
um liöið, síðan íslendingar
lýstu yfir sjálfstæði gagnvart
Dönum og vottuðu þannig,
að þeir vildu vera hlutlausir
í ófriðnum. Fram að þessu
hafa hvorki þeir né Færey-
ingar sýnt hug á því að
biðja ríkisstjórn hans há-
tignar um vernd, og ólík-
legt er, að því yrði vel tek-
ið, byðum við þeim hana
skyndilega. Á hinn bóginn
hefur framsókn Þjóðverja í
Noregi fært hina þýsku ógn
miklu nær íslandi, og ýkju-
laust má segja, að hætt sé
við, að Þjóðverjar ráðist á
landið. Saga síðustu daga
hefur auk þess sýnt, að
strangt hlutleysi er engin
trygging fyrir því, að menn
verði ekki fyrir barðinu á
Þjóðverjum, þegar þeir
reyna að bæta vígstöðu
sína, og mun erfiðara er að
hrinda árás eftir að hún er
hafin en girða fyrir hana.
Það blasir enn fremur
við, að landganga Þjóðverja
á íslandi yrði bein ógnun
við öryggi okkar og hlyti
að leiða til þess, að strend-
ur íslands breyttust í víg-
völl, með því að við hlytum
að beita fyllstu hörku til
tortímingar óvinaliðinu.
Ráöuneytið telur það þess
vegna lífshagsmunamál ís-
lendinga sjálfra, að þeir
bregðist við þessari hættu
og leyfi ríkisstjórn hans há-
tignar að leggja sér lið með
sjó- og flugher. Til þess að
18